Είναι η νομιμοποίηση της ευθανασίας σε παιδιά ηθική και ιατρικά αποδεκτή; Ο δρ. Tom Riddington, γιατρός της NHS που εξειδικεύεται σε θέματα ηθικής, σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση του Βελγίου
Ο νέος νόμος του Βελγίου, που θα επιτρέψει σε παιδιά που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ασθένειας να πεθαίνουν, εκφράζει την αγωνία των ανθρώπων σε απολύτως μη υποφερτές καταστάσεις. Το Βέλγιο πέρασε ένα νόμο που επιτρέπει στα παιδιά που πάσχουν από κάποια ανίατη ασθένεια να πεθαίνουν όποτε το αποφασίσουν. Αυτό επεκτείνει ήδη την φιλελεύθερη προσέγγιση του Βελγίου, καθιστώντας την χώρα την πρώτη στον κόσμο που επιτρέπει την ευθανασία, χωρίς περιορισμό ηλικίας.
«Πρώτον, να μην βλάψω» αναφέρει ο παλαιότερος όρκος στον τομέα της ιατρικής. Προσδίδει επισήμως στον γιατρό το καθήκον να αποτρέψει παρά να προκαλέσει δυσφορία. Όταν πρόκειται για τη θεραπεία των παιδιών, οι γιατροί είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με αυτή την υποχρέωση. Βέβαια, κανένας γιατρός δεν θέλει να πεθάνει ένα παιδί. Αλλά υπάρχουν φόβοι, που είτε έχουμε επιλέξει να τους αντιμετωπίσουμε είτε όχι. Η ανυπόφορη, μη αντιμετωπίσιμη αγωνία ενός παιδιού στο τελευταίο στάδιο μιας ασθένειας είναι ένας τέτοιος φόβος.
Οι παιδίατροι στο Βέλγιο αντιτίθενται ηχηρά στο νέο νόμο, προειδοποιώντας ότι θα οδηγήσει σε μια αλληλουχία γεγονότων κατά τα οποία τα πολύ άρρωστα παιδιά θα μπορούσαν να πιεστούν για να επιλέξουν τον θάνατο. Αλλά τουλάχιστον το βελγικό κοινοβούλιο έχει αντιμετωπίσει το θέμα. Η δράση του δίνει στους ανθρώπους που βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες την ευκαιρία να κάνουν τις δικές τους επιλογές σχετικά με το χρόνο και τη φύση του θανάτου τους.
Το βελγικό δίκαιο είναι πολύ συγκεκριμένο και έχει αυστηρούς ελέγχους για την αποφυγή παρερμηνειών. Το παιδί πρέπει να είναι σε «ιατρικά μη αναστρέψιμη κατάσταση» και να υπομένει συνεχή και αφόρητη ταλαιπωρία που δεν θα μπορούν να περιοριστούν. Θα πρέπει να κατανοήσει την έννοια της ευθανασίας και θα αξιολογηθεί από ψυχίατρο για να εξασφαλιστεί ότι έχει λάβει την απόφαση σε πλήρη διαύγεια. Τέλος, οι γονείς και οι γιατροί του παιδιού πρέπει να συμφωνήσουν στο αίτημα. Εάν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η απόφαση του παιδιού να πεθάνει δεν είναι δική του, οι γιατροί του παιδιού θα κλίνουν πάντα προς την πλευρά της ζωής. Αυτό αποκλείει αμέσως ένα άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του, ή ένα παιδί που δεν έχει την ωριμότητα να πάρει μια απόφαση.
Το θεμελιώδες ερώτημα είναι κατά πόσο ένα παιδί μπορεί να έχει ποτέ την ικανότητα να λάβει μια τέτοια μνημειώδη απόφαση: να αποφασίσει αν είναι καλύτερο να ζήσει ή να πεθάνει. Το αγγλικό δίκαιο αναγνωρίζει ότι, για πολύ μικρά παιδιά, το τι είναι σωστό και τι είναι λάθος είναι ακόμα ασαφές. Η ηλικία της ποινικής ευθύνης ορίζεται στα 10 έτη για το λόγο αυτό. Το να ζητάμε από μικρά παιδιά να προβούν σε μια τέτοια έκτακτη απόφαση, θα μπορούσε να του επιβαρύνει με ένα ακατάλληλο φορτίο ευθύνης. Αυτό είναι από μόνο του σκληρό. Το να ρωτάμε τους γονείς αν πιστεύουν ότι το παιδί τους θα πεθάνει, θα μπορούσε να θεωρηθεί εξίσου ανάλγητο. Όμως, ο νέος νόμος επιτρέπει τουλάχιστον μια συζήτηση να λάβει χώρα, χωρίς το φόβο νομικών συνεπειών. Δίνει σε γονείς και παιδιά την ευκαιρία να γνωρίζουν όλες τις διαθέσιμες επιλογές.
Και όλα επιστρέφουν στο αν προκαλείται βλάβη. Αφαιρούμε κάθε ελπίδα όταν λέμε σε ένα παιδί ότι μπορεί να πεθάνει, αν θέλει, έστω και ειρηνικά; Ή θα προκαλέσει περισσότερο κακό το να δώσουμε στους ανθρώπους μια επιλογή, ακόμη και όταν αυτή η επιλογή είναι πολύ δύσκολο να γίνει; Για το παιδί που βρίσκεται στο τελικό στάδιο μιας ασθένειας, τους γονείς του και τους γιατρούς του, αυτό το δίλημμα είναι μια καθημερινή πραγματικότητα.
Υπάρχει αυξανόμενη συναίνεση στην Ευρώπη στην ανάγκη να νομοθετεί ο υποβοηθούμενος θάνατος. Στην Ολλανδία, η ευθανασία για παιδιά άνω των 12 νομιμοποιήθηκε το 2002. Αυτό τοποθετεί ένα πλαίσιο στην απροθυμία του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτρέψει τη δυνατότητα ενός πιο αξιοπρεπή θανάτου σε όλες τις περιπτώσεις. Πρέπει να ασχοληθούμε με αυτά τα δύσκολα ερωτήματα, γιατί θα έχουμε πάντα ασθενείς που βρίσκονται σε απελπιστική ανάγκη βοήθειας.
Υπάρχει αυξανόμενη συναίνεση στην Ευρώπη στην ανάγκη να νομοθετεί ο υποβοηθούμενος θάνατος. Στην Ολλανδία, η ευθανασία για παιδιά άνω των 12 νομιμοποιήθηκε το 2002. Αυτό τοποθετεί ένα πλαίσιο στην απροθυμία του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτρέψει τη δυνατότητα ενός πιο αξιοπρεπή θανάτου σε όλες τις περιπτώσεις. Πρέπει να ασχοληθούμε με αυτά τα δύσκολα ερωτήματα, γιατί θα έχουμε πάντα ασθενείς που βρίσκονται σε απελπιστική ανάγκη βοήθειας.
Ως γιατρός, είμαι ευγνώμων που έχει σημειωθεί πρόοδος στην αντιμετώπιση της αγωνίας των ανθρώπων, και των παιδιών, οι οποίοι βρίσκονται σε εντελώς απολύτως μη υποφερτές καταστάσεις. Δικαίως αισθανόμαστε άβολα με τη διαφωνία για τον πόνο και τον θάνατο των παιδιών. Αλλά γινόμαστε πιο συμπονετικοί συζητώντας αυτά τα διλήμματα και όχι αγνοώντας τα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου