Του Μάρκο Πόλο
Σε πεδίο πραγματικής μάχης έχει μετατραπεί η πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου όπου για τρίτη ημέρα συγκρούονται με αμείωτη σκληρότητα διαδηλωτές και αστυνομικές δυνάμεις. Ο κατάλογος των νεκρών και των τραυματιών αυξάνεται εκατέρωθεν, το αίμα ρέει. Πλέον δεν πρόκειται για σκληρές συγκρούσεις αλλά για ένα σκληρό πόλεμο εξουσίας και γεωπολιτικού ελέγχου, που γίνεται με αληθινά όπλα και στον οποίο εμπλέκονται, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, δυνάμεις που μπορεί να μην έχουν φυσική παρουσία στα οδοφράγματα αλλά δρομολόγησαν με τη στάση τους το τωρινό αιματοκύλισμα.
Οι περισσότερες πληροφορίες συγκλίνουν ότι η εκεχειρία που ανακοίνωσε, τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης, ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς προκειμένου να επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης (τον Βιτάλι Κλίτσκο και τον Αρσένιι Γιάτσενιουκ) κατέρρευσε όταν νωρίς το πρωί ομάδα συγκεντρωμένων στην πλατεία (που λόγω αμφίεσης φαίνεται ότι πρόσκεινται στο λεγόμενο «Δεξιό Τομέα») επιτέθηκε με σφοδρότητα σε μονάδα των δυνάμεων ασφαλείας που αποχωρούσε στο πλαίσιο της συμφωνίας. Ακολούθησε πανδαιμόνιο όπου κανείς πια δεν είχε αμφιβολία ότι χρησιμοποιούνται αληθινές σφαίρες. Οι υπάρχουσες πληροφορίες για άλλους 21 νεκρούς και δεκάδες ακόμη τραυματίες είναι προσωρινές. Η είδηση της ομηρίας 70 αστυνομικών από ενόπλους διαδηλωτές ανεβάζει το θερμόμετρο στα ύψη.
Διαβουλεύσεις «καρότου και μαστιγίου»
Ενώ οι σφαίρες σφυρίζουν στην πλατεία, λίγο παραπέρα νωρίς το απόγευμα τελικά έγινε η συνάντηση του προέδρου Γιανουκόβιτς με την τριμελή αντιπροσωπεία της ΕΕ (τους υπουργούς Εξωτερικών Γερμανίας, Γαλλίας, Πολωνίας), που νωρίτερα είχε διαρρεύσει ότι αναχώρησαν χωρίς να τον δουν. Κατά πληροφορίες οι τρεις επρόκειτο να ακολουθήσουν μια τακτική «καρότου μαστιγίου» στη συνάντηση προειδοποιώντας με κυρώσεις και προσφέροντας και κίνητρα προκειμένου ο Ουκρανός πρόεδρος να υπαναχωρήσει απέναντι στους διαδηλωτές.
Για ποια ακριβώς υπαναχώρηση πρόκειται, πέραν από το γενικόλογο ευχολόγιο περί «άμεσου τερματισμού της βίας», είναι απροσδιόριστο. Πρόκειται για ικανοποίηση του αιτήματος που διατύπωσε ο εκλεκτός της Γερμανίας Βιτάλι Κλίτσκο περί έκτακτης σύγκλισης του κοινοβουλίου και προκήρυξης νέων προεδρικών εκλογών; Πρόκειται για το αίτημα της Καγκελαρίου Μέρκελ περί αποδοχής από πλευράς Γιανουκόβιτς να δεχτεί τη διαμεσολάβηση της ΕΕ για την αποκλιμάκωση της κατάστασης; Ιδιαίτερα το δεύτερο αίτημα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Σημαίνει να αποδεχτεί ο Γιανουκόβιτς το πλαίσιο που θέτει η ΕΕ για τα περαιτέρω βήματα της χώρας, δηλαδή ουσιαστικά να πάρει αποστάσεις από τη Ρωσία. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, χαρακτήρισε «εκβιασμό» τη στάση της ΕΕ και των ΗΠΑ απέναντι στην Ουκρανία είτε πρόκειται για το μαστίγιο είτε για το καρότο.
Ο «εκβιασμός» έχει αρχίσει ν’ αποδίδει καθώς τρεις τουλάχιστον από τους γνωστότερους ολιγάρχες της χώρας που στήριξαν τον Γιανουκόβιτς ανοιχτά στις εκλογές, τον καλούν με ανακοίνωσή τους, να κάνει τα πάντα για την αποκλιμάκωση και να αποφευχθεί η ακραία βία αφού «οι συνθήκες δεν το δικαιολογούν». Μια ρημαγμένη χώρα, διχασμένη που θα συγκλονίζεται από τη βία, δεν είναι προς το συμφέρον των επενδύσεών τους. Όσο η χώρα «κατρακυλά» στο χάος τόσο οι σύμμαχοι του Γιανουκόβιτς στον επιχειρηματικό κόσμο θα ταλαντεύονται περισσότερο. Και αυτό το γνωρίζουν όσοι «στοιχημάτισαν» με τη στάση τους στην αποσταθεροποίηση της χώρας.
Η καθοριστική στάση της Γερμανίας
Η Ρωσία, όπως είναι αναμενόμενο, δεν θα «εγκαταλείψει αμαχητί» την στενή της σχέση με την Ουκρανία. Της είναι εξαιρετικά πολύτιμη οικονομικά, διπλωματικά και γεωστρατηγικά. Από την άλλη, ούτε οι ΗΠΑ θα κάνουν πίσω από τη διεκδίκηση αυτής της σφαίρας επιρροής για την οποία «μάχονται» από την εποχή της «πορτοκαλί» επανάστασης που δρομολόγησαν. Το κρίσιμο, πλέον, σημείο τι στάση ακριβώς θα τηρήσει η ΕΕ και κυρίως η Γερμανία, η οποία έχει «το πάνω χέρι» ως προς την επαφή με το τμήμα εκείνο των αντικυβερνητικών διαδηλωτών που εκφράζουν οι Κλίτσκο και Γιάτσενιουκ οι οποίοι, όμως, όσο περνούν οι ώρες γίνεται όλο και πιο καθαρό ότι δεν μπορούν να ελέγχουν το σύνολο όσων βρίσκονται στο δρόμο, ιδιαίτερα τους πιο ακραίους εξ αυτών. Μέχρι στιγμής, το Βερολίνο μοιάζει να μην ενθουσιάζεται στην προοπτική περαιτέρω κλιμάκωσης και ν’ αναζητά τη δημιουργία του πλαισίου εκείνου που θα προωθήσει τα συμφέροντά του χωρίς ακραίες λύσεις. Η προοπτική μιας ρήξης με τη Ρωσία, με την οποία οι οικονομικοί, εμπορικοί και ενεργειακοί δεσμοί είναι στενοί, δεν είναι στα άμεσα σχέδιά του, ούτε το συμφέρει.
Εντούτοις, πλέον, το χειρότερο σενάριο διατυπώνεται και ανοιχτά. Και αυτό κάτι λέει από μόνο του. «Αν δεν σταματήσουν άμεσα οι συγκρούσεις, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η Ουκρανία να κατρακυλήσει σε εμφύλιο ή να κοπεί στα δύο, σε ανατολή και δύση» εκτιμούσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τασκ. Είναι ένα σενάριο υπαρκτό που το ενίσχυσε η χθεσινή έστω και συμβολική απόφαση του τοπικού συμβουλίου της μεγαλύτερης πόλης της δυτικής Ουκρανίας, της Λινκ, (το Παρίσι της Ουκρανίας, που έχει περισσότερες σχέσεις με την Αυστρία και την Πολωνία παρά με το Κίεβο), για ανακήρυξη αυτονομίας με στόχο την ανεξαρτησία. Αν και ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα διαβεβαίωνε ότι οι ΗΠΑ «δεν βλέπουν την κατάσταση σαν σκάκι Ψυχρού πολέμου σε ανταγωνισμό με τη Ρωσία», η πραγματικότητα είναι ότι στις γραμμές ακριβώς του Ψυχρού Πολέμου, στις γραμμές Ανατολής – Δύσης, «παίζεται» το έργο πια στην Ουκρανία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου