Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2014

Ιράν – Πακιστάν: Αναζωπύρωση «θερμού μετώπου» εν μέσω δυναμικής γεωπολιτικών ανακατατάξεων


Οι ιρανικές αρχές προειδοποίησαν ότι αν δεν υπάρξει άμεση συνεργασία από την πλευρά του Πακιστάν για τον εντοπισμό και την απελευθέρωση πέντε Ιρανών συνοριοφυλάκων που απήχθησαν την περασμένη εβδομάδα και φέρονται να κρατούνται εντός πακιστανικού εδάφους, τότε «θα αναλάβει το ίδιο δράση»
Του Μάρκο Πόλο
Αναζωπυρώνεται η ένταση στην κεντρική Ασία σε ένα από τα γνωστότερα σημεία τριβής των τελευταίων χρόνων, τα σύνορα του Ιράν με το Πακιστάν, την ώρα που αρχίζει άλλος ένας γύρος διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Τεχεράνη και στην «ομάδα των 6» (Ρωσία, Κίνα, ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα στη Βιέννη. Οι ιρανικές αρχές προειδοποίησαν ότι αν δεν υπάρξει άμεση συνεργασία από την πλευρά του Πακιστάν για τον εντοπισμό και την απελευθέρωση πέντε Ιρανών συνοριοφυλάκων που απήχθησαν την περασμένη εβδομάδα και φέρονται να κρατούνται εντός πακιστανικού εδάφους, τότε «θα αναλάβει το ίδιο δράση». Εξήγησε μάλιστα ότι αυτό σημαίνει ότι στόχος των Ιρανών στρατιωτών που θα εισέλθουν στο πακιστανικό έδαφος θα είναι και να βρουν τους πέντε απαχθέντες και να «δώσουν τέλους μία και καλή» στη δράση των «τρομοκρατικών στοιχείων που προκαλούν την ένταση». Προς το παρόν, σε μια ύστατη προσπάθεια να αποκλιμακωθεί διπλωματικά η ένταση, ιρανική αντιπροσωπεία έφτασε στο Πακιστάν το απόγευμα της Δευτέρας για εκτενείς συνομιλίες.
Το Μπαλουχιστάν (γιατί περί αυτής της περιοχής πρόκειται) είναι αυτό ακριβώς που και στην ελληνική γλώσσα συχνά εννοούμε όταν χρησιμοποιούμε συμβολικά τον όρο: είναι ένα «μπάχαλο». Πρόκειται για μια μεγάλη περιοχή, που έχει κατακερματιστεί ανάμεσα στο Ιράν, στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν, με το τελευταίο να ελέγχει το μεγαλύτερο τμήμα του. Αν εξαιρέσει κανείς το κομμάτι εκείνο που βρίσκεται υπό ιρανική κυριαρχία, (η επαρχία Σιστάν Μπαλουχιστάν), μεγάλο μέρος των εδαφών των υπολοίπων τμημάτων χαίρει, θα μπορούσε κανείς να πει, μια ιδιόμορφης «ασυλίας» καθώς είναι πεδίο δράσης ποικίλων ενόπλων εγκληματικών οργανώσεων ευρείας γκάμας ενδιαφερόντων: από το κοινό ποινικό έγκλημα μέχρι την τρομοκρατική δράση στο «όνομα του Θεού» πάντα.
Επανειλημμένως, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει αιματηρές και πολύνεκρες επιθέσεις στο ιρανικό τμήμα του Μπαλουχιστάν, από οργανώσεις (πχ «Τζουνταλλάχ») που αυτοπροβάλλονται ως «υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ντόπιων» αλλά ταυτόχρονα χρησιμοποιούν το θρησκευτικό σουνιτικό μανδύα. Η Τεχεράνη έχει, πολλάκις, καταγγείλει, συχνά προσκομίζοντας και κάποια στοιχεία, τις σχέσεις των οργανώσεων αυτών με δυτικές μυστικές υπηρεσίες (αμερικανικές και βρετανικές κυρίως) αλλά και με την Μοσάντ δια μέσου ιδιαίτερα περίεργων διαδρομών που περιλαμβάνουν τις πακιστανικές αλλά και τις σαουδαραβικές μυστικές υπηρεσίες.
Γιατί όλη αυτή η φασαρία για το …Μπαλουχιστάν; Είναι απλό: πρόκειται για περιοχή με διαπιστωμένα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου στο υπέδαφός της, τα οποία σε μεγάλο βαθμό παραμένουν ανεκμετάλλευτα παρά το γεγονός ότι πολλές πακιστανικές και ξένες ενεργειακές εταιρείες όπως η ΒΡ και η ΕΝΙ δραστηριοποιούνται ήδη στο, υπό το Πακιστάν, τμήμα του. Επίσης, από τη συγκεκριμένη περιοχή έχει σχεδιαστεί να περάσει αγωγός που θα μεταφέρει πετρέλαιο από το Ιράν προς την ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία της Ινδίας. Μετά από αρκετά χρόνια καθυστερήσεων, το έργο έχει επανέλθει στις προτεραιότητες των δύο χωρών και η προοπτική δεν «ενθουσιάζει» τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις, διότι, προφανώς, αναβαθμίζει, χωρίς το δικό τους έλεγχο, το ρόλο του Ιράν στην περιοχή και τις σχέσεις του με μια αναδυόμενη και πολλά υποσχόμενη οικονομία.
Το ιρανικό του τμήμα, το Σιστάν Μπαλουχιστάν, είναι ένα από τα «ευαίσθητα» σημεία του Ιράν. Σε αυτό κατοικεί η πλειοψηφία της μειονότητας των σουνιτών Ιρανών (καθώς επίσημη θρησκεία της συντριπτικής πλειοψηφίας είναι ο σιισμός), οι οποίοι καταγγέλλουν σειρά διακρίσεων σε βάρος τους. Η δυσφορία αυτή είναι πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη δράσης από οποιονδήποτε επίδοξο «εκδικητή ή σωτήρα». Και πολλοί είναι αυτοί που έχουν κάθε λόγο να επωφεληθούν από αυτή τη δυσφορία σε μια τόσο ευαίσθητη περίοδο που οι συζητήσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα συνεχίζονται, το Ιράν εμφανίζεται, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, «ενισχυμένο» και από την πορεία των γεγονότων στη Συρία και την νέα ισορροπία δυνάμεων που διαμορφώνεται, με αποτέλεσμα να διεκδικεί μεγαλύτερο ρόλο στις γεωπολιτικές ανακατατάξεις σε όλη την, γεωστρατηγικής σημασίας, περιοχή της λεγόμενης Ευρασίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου