Ο τούρκος υπουργός εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου ταξίδεψε πρόσφατα στην Κίνα για επίσημη επίσκεψη με σκοπό να εγκαινιάσει μια νέα συνεργασία μεταξύ της Άγκυρας και του Πεκίνο. Μια εβδομάδα νωρίτερα κορυφαίος σύμβουλος του κινέζου πρωθυπουργού Wen επισκέφτηκε για 5 μέρες την Συρία όπου υπόγραψε από κοινού με την συριακή κυβέρνηση διάφορες συμφωνίες.
Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ενισχύει συνεχώς την παρουσία της σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της υφηλίου και το ότι έχει συμφέροντα στη Μέση Ανατολή δεν είναι ούτε κάτι νέο , ούτε κάτι που προκαλεί έκπληξη. Η Κίνα εισάγει πάνω από το ¼ του πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο και έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στον πετρελαϊκό τομέα του Ιράν. Τελευταία η Κίνα φαίνεται να κάνει μεγαλύτερη πρόοδο σε σχέση με την παρουσία της στην περιοχή μια εξέλιξη που ευνοείται από την αδράνεια των ΗΠΑ εκεί.
Ξεκινώντας από τη δεκαετία του ’90 η Κίνα κάλυψε το κενό που η διάλυση της ΕΣΣΔ άφησε στη Συρία προμηθεύοντας τη χώρα με πυραύλους την ώρα που την κατηγορούσαν για σχέσεις με την τρομοκρατία. Σήμερα ο Σύριος πρόεδρος Bashar Assad εκπληρώνει την υπόσχεση που έδωσε το 2004 για τον ανατολικό προσανατολισμό της χώρας και συγκεκριμένα προς την Ασία ώστε να αποδράσει από τον έλεγχο που ασκεί η Δύση στη Μέση Ανατολή. Επιπροσθέτως η Κίνα επένδυσε μεγάλα ποσά στον εκμοντερνισμό του πεπαλαιωμένου ενεργειακού τομέα της Συρίας.
Πιο εντυπωσιακή ωστόσο, υπήρξε η γρήγορη προσέγγιση με την Ισλαμική κυβέρνηση της Άγκυρας και τον επικεφαλής της R.Τ. Erdogan. Τον Οκτώβριο ο Wen ήταν ο πρώτος κινέζος πρωθυπουργός που επισκεπτόταν την Τουρκία τα τελευταία 8 χρόνια. Ο Erdogan και ο Wen υπόγραψαν 8 συμφωνίες όπου μια εκ των οποίων ήταν ο μετασχηματισμός του αρχαίου «δρόμου του μεταξιού» σε «σιδηρόδρομο του μεταξιού» όπου θα συνδέει την Κίνα με την Τουρκία.
Πιο ανησυχητική από την οικονομική συνεργασία των δύο χωρών είναι η εκκολαπτόμενη στρατιωτική συνεργασία της Τουρκίας που είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της Κίνας. Η πιο πρόσφατη εκδήλωση αυτής της συνεργασίας ήταν η πρωτοφανής ένταξη κινέζικων πολεμικών αεροσκαφών τον Οκτώβριο στην τουρκική στρατιωτική άσκηση «Anatolian Eagle» όπου παλαιότερα συμμετείχαν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία άφησε στα υπόστεγα τα σύγχρονα F16S και χρησιμοποίησε τα F4S που οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αποσύρει από το 1996, η ζημιά είχε γίνει. Η κινέζικη συμμετοχή στην άσκηση επιδείνωσε τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Η κοινή ανακοίνωση των δύο χωρών πως αναβαθμίζουν τις διμερείς σχέσεις τους σε «στρατηγική εταιρική σχέση» κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Το Πεκίνο δεν διάλεξε τυχαία να εστιάσει στο Ιράν, την Τουρκία και τη Συρία. Αυτές οι χώρες της περιοχής έχουν είτε πολύπλοκες είτε προβληματικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα ενισχύουν τις μεταξύ τους σχέσεις. Για να ολοκληρώσει αυτή την προσπάθεια η Κίνα έχει ως στόχο να προσεγγίσει το Ιράκ.
Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιράκ και πληρώνει εκατομμύρια για να προστατεύσει τις επενδύσεις της εκεί. Αυτό δεν εκπλήσσει αφού το Ιράκ έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο. Η Κίνα επίσης εξαγόρασε περίπου 6 με 8 δις χρέος που δημιουργήθηκε στη χώρα επί Σαντάμ Χουσείν.
Τη στιγμή που η παρουσία της Κίνας γίνεται όλο και πιο έντονη σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου θα ήταν πολύ δύσκολο η Ουάσιγκτον να την αποκλείσει από τη Μέση Ανατολή. Πράγματι, το γεγονός ότι η Κίνα ενδιαφέρεται για τη Μέση Ανατολή μόνο λόγω του εθνικού της συμφέροντος γίνεται ένας ελκυστικός συνεργάτης για τις χώρες της περιοχής που ο αυταρχισμός είναι δεδομένος. Κάποιες χώρες της περιοχής βλέπουν την Κίνα ως ένα αντίβαρο έναντι της Δύσης.
Αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι πως ο ταχύτατος ρυθμός της κινεζικής προόδου λαμβάνει χώρα την ίδια στιγμή που έχει δημιουργηθεί η αντίληψη πως οι ΗΠΑ αποσύρονται από την περιοχή.
Η Κίνα είναι κάτοχος ενός σημαντικού μεριδίου του αμερικανικού χρέους. Οι εμπορικές τους σχέσεις είναι ισχυρές αλλά ανταγωνίζονται τόσο σε στρατηγικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο ενώ βλέπουν τον κόσμο από διαφορετική οπτική γωνία. Είναι πιθανόν πως αυτό το μεγάλο παιχνίδι μπορεί να τελειώσει με την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο να συμμαχούν. Μπορεί να υπάρξει ένας modus vivendi μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων. Μέχρι τότε η Ουάσιγκτον θα πρέπει να ενισχύσει τη συνεργασία της με τους περιφερειακούς της συμμάχους. Αν δεν τα καταφέρει η Κίνα θα επεκτείνει την παρουσία της στην περιοχή κάτι που δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ.
ΝΙΚ ΚΑΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου