Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Ο στρατός είναι το κλειδί των εξελίξεων στο Κάιρο

Ο πιο ισχυρός και συγχρόνως πιο μυστικοπαθής θεσμός της Αιγύπτου είναι ο στρατός. Και μέχρι στιγμής, δεν έχει δώσει δείγμα γραφής για το αν θα εγκαταλείψει τον 82χρονο πρώην αεροπόρο πρόεδρο, και αν θα ενδώσει στα αιτήματα των διαδηλωτών, θέτοντας τέρμα σε 30 χρόνια δεσποτικής εξουσίας.
Όμως είναι σίγουρο, πως ο στρατός θα κάνει τα πάντα προκειμένου να διατηρήσει τη θέση του ως την υπέρτατη πηγή ισχύος της χώρας, μαζί με τα διάφορα οικονομικά προνόμια που έχει καταφέρει κατά καιρούς να αποσπάσει από το καθεστώς.
Προς το παρόν, οι ένοπλες δυνάμεις είναι διχασμένες. Αν ζητήσουν την αποπομπή του Μουμπάρακ, τότε υπάρχει το ενδεχόμενο να αναλάβει τη προεδρία, για πρώτη φορά από το 1952, κάποιος που να μη προέρχεται από το στράτευμα.
Αν όμως ο στρατός αποφασίσει να απομακρύνει δια της βίας τους διαδηλωτές, τότε κινδυνεύει να χαρακτηριστεί εξίσου άσχημα με την αστυνομία, προκαλώντας ένα πλήγμα στην καλή εικόνα που έχει καταφέρει να χτίσει στην αιγυπτιακή κοινωνία, ως ο προστάτης της χώρας.
Όπως λέει ο αναλυτής Haim Malka, «η πρόκληση τώρα είναι, να πειστούν οι στρατηγοί πως τους συμφέρει ένα πιο διαφανές πολιτικό σύστημα χωρίς τον Μουμπάρακ. Ο στρατός θέλει να διατηρήσει τη προνομιακή του θέση… το ερώτημα τώρα είναι τι είδους πολιτικό σύστημα επιθυμεί η στρατιωτική ηγεσία».
Αν απομακρυνθεί ο Μουμπάρακ, ο στρατός θα έχει ισχυρό λόγο στη διαχείριση της χώρας στη διάρκεια της ταραχώδους μετάβασης της προς τη δημοκρατία. Το ειδικό του βάρος θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία του στρατού, λέγεται πως οι Αμερικανοί αξιωματούχοι συζητούν με τους Αιγύπτιους για το ενδεχόμενο παραίτησης του προέδρου και το σχηματισμό μιας στρατιωτικής κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές.
Σύμφωνα με κάποια έγγραφα που διέρρευσαν από τη WikiLeaks , οι Αμερικανοί θεωρούν πως ο αιγυπτιακός στρατός που λαμβάνει τεράστια βοήθεια από την Ουάσιγκτον, δεν φροντίζει αρκετά για τον εκσυγχρονισμό του, αμελεί τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, και συνεχίζει να θεωρεί το Ισραήλ ως βασικό του αντίπαλο, παρά τα πολλά χρόνια που ισχύει η ειρήνη μεταξύ των δυο γειτονικών χωρών. Τα έγγραφα δείχνουν επίσης την αμφιβολία των Αμερικανών, στο κατά πόσο η στρατιωτική ηγεσία ήταν διατεθειμένη να αποδεχτεί τον γιο του Μουμπάρακ, Γκαμάλ, ως διάδοχό του.
Από τη πλευρά τους, οι διαδηλωτές αναγνωρίζουν πως ο στρατός πρέπει να έχει βασικό λόγο σε ένα νέο πολιτικό καθεστώς. Πιο πολύ όμως τους ενδιαφέρει να τερματιστεί το μονοπώλιο του κυβερνώντος κόμματος, παρά να μειωθεί η επιρροή των ενόπλων δυνάμεων.
Ο Mohamed ElBaradei έχει δηλώσει άλλωστε, πως ο στρατός θα πρέπει να συμμετέχει σε ένα προσωρινό συμβούλιο, το οποίο θα αναθεωρήσει το Σύνταγμα, και θα ετοιμάσει τη χώρα για δημοκρατικές εκλογές.
Και ο Μουμπάρακ έχει ανάγκη το στρατό. Για αυτό και πρόσφατα όρισε τον απόστρατο στρατηγό Suleiman ως αντιπρόεδρο, και τον πρώην αεροπόρο Ahmed Shafiq ως πρωθυπουργό. Στην ουσία, ο ανασχηματισμός που έκανε, έδιωξε από τη κυβέρνηση τους πλούσιους επιχειρηματίες, που τα τελευταία χρόνια κυριαρχούσαν υπό τον γιο του Γκαμάλ, και τους οποίους δεν έβλεπε με καλό μάτι ο στρατός. Ήδη,  αρκετοί πρώην υπουργοί επιχειρηματίες, είναι υπό έρευνα για ποινικές υποθέσεις, με απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, και πάγωμα των καταθέσεών τους.
Μέχρι σήμερα, ο στρατός, που δεσμεύθηκε να μη χρησιμοποιήσει βία εναντίον των διαδηλωτών, έχει τηρήσει το λόγο του. Δεν έχει κάνει καμία απόπειρα να παρεμποδίσει τις διαδηλώσεις, και μάλιστα έχει βοηθήσει στην αποτροπή διείσδυσης αστυνομικών με πολιτικά στη πλατεία Tahrir , ή ακόμη και υποστηρικτών του καθεστώτος που θα δημιουργούσαν επεισόδια.
Στη διάρκεια των περασμένων δεκαετιών, οι ένοπλες δυνάμεις έχουν ασχοληθεί και με την επιχειρηματικότητα, κατασκευάζοντας δρόμους και αεροδρόμια, και ιδρύοντας εταιρίες επεξεργασίας τροφίμων, και εργοστάσια. Αυτό όμως δημιούργησε εντάσεις στις σχέσεις του στρατού με τους πολίτες επιχειρηματίες, που τα τελευταία χρόνια αύξησαν σημαντικά τη πολιτική τους δύναμη μέσα στο κυβερνών κόμμα.
Πολλοί Αιγύπτιοι πιστώνουν στο στρατό τους αυτό που θεωρούν ως νίκη εναντίον του Ισραήλ το 1973. Και η προσκόλληση του στρατού στο παλιό στρατηγικό δόγμα που θέλει το Ισραήλ να είναι ο πιο πιθανός αντίπαλος σε κάποια μελλοντική σύρραξη, τον κάνει ακόμη πιο δημοφιλή στα μάτια του λαού της χώρας.
S.A. (AP)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου