Με τη γειτονική της Συρία σε κρίση, η αραβική άνοιξη έφτασε πλέον και στη Τουρκία, προκαλώντας ισχυρό πονοκέφαλο στη κυβέρνησή της που τα τελευταία χρόνια ποντάρει τα πάντα στη πολιτική εξέλιξη της περιοχής.
Από την εποχή που ανέβηκε στην εξουσία το 2002, η ισλαμογενής κυβέρνηση του Recep Tayyip Erdogan προσπαθεί να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου, ποντάροντας στη θρησκευτική και οικονομική της προβολή.
Οι Τούρκοι υπουργοί μετακινούνται συνεχώς στις διάφορες πρωτεύουσες της Μέσης Ανατολής, υπογράφοντας συμφωνίες και πρωτόκολλα εμπορικής συνεργασίας, καθώς οι χρόνιες προσπάθειες της χώρας τους να ενταχθεί στην ΕΕ έχουν αποτύχει. Μάλιστα, ο Erdogan έχει γίνει κάτι σαν λαϊκός ήρωας στους Άραβες, ανεβάζοντας τους τόνους εναντίον του Ισραήλ.
Ο «νεο-οθωμανισμός», όπως αποκαλείται η νέα αυτή τουρκική εξωτερική πολιτική, εστιάζει στο δόγμα «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες». Και όσο ανθούσαν οι εμπορικές σχέσεις και η επιχειρηματικότητα, τόσο καλύτερες ήταν και οι σχέσεις με τη Συρία, που μοιράζεται 700 χιλιόμετρα συνόρων με τη Τουρκία. Μάλιστα, η Συρία αποτελούσε παίκτη κλειδί σε αυτή τη τουρκική εξωτερική πολιτική.
Αν και στα τέλη της δεκαετίας του `90, οι δυο χώρες παραλίγο να φτάσουν σε πόλεμο, στη συνέχεια έγιναν σύμμαχοι και φίλοι. Οι δυο ηγέτες πήγαιναν μαζί διακοπές, και πρόσφατα καταργήθηκε η απαίτηση βίζας για τα ταξίδια μεταξύ των δυο κρατών.
Σε αντίθεση με τη περίπτωση της Αιγύπτου, όπου ο Erdogan έσπευσε να ζητήσει την απομάκρυνση του Μουμπάρακ, η Τουρκία παραμένει ιδιαίτερα σιωπηλή αναφορικά με τις αναταραχές στη Συρία.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε σχέση με τη Λιβύη, όπου οι τουρκικές επιχειρήσεις έχουν συμβόλαια αξίας δισεκατομμυρίων, αλλά και περίπου 25.000 εργαζόμενους. Μάλιστα, οι αντικαθεστωτικοί έχουν κατηγορήσει την Άγκυρα, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ότι στηρίζει το καθεστώς Καντάφι.
Παρά όμως τις ισχυρές εμπορικές σχέσεις που έχει μαζί τους, ο Erdogan δεν φαίνεται να μπορεί να επηρεάσει ούτε τον Καντάφι ούτε τον Ασάντ. Όπως λέει ο διεθνολόγος Soli Ozel: «Η Τουρκία αρέσκεται να παριστάνει τον σοφό γέροντα, και να αποτελεί παράδειγμα για τη περιοχή, αλλά μόλις τα πράγματα δυσκολεύουν, γίνεται φανερό ότι δεν μπορεί να ασκήσει οποιαδήποτε επιρροή… και αυτή τη στιγμή, η εξωτερική της πολιτική έπεσε επάνω σε τοίχο».
Σε άρθρο του για το ίδρυμα Carnegie, ο ειδικός Τουρκολόγος Henri Barkey γράφει: «Προσπαθώντας να προωθήσει τα οικονομικά της συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, όπου το κράτος εμπλέκεται σε μεγάλο βαθμό στις οικονομικές αποφάσεις, η Τουρκία αναγκάστηκε να συνάψει στενούς δεσμούς με σχεδόν όλα τα καθεστώτα. Παραδόξως, αυτό κατέστησε τη Τουρκία καθεστωτική δύναμη, που δεν επιθυμεί αλλαγές. Έτσι, πρώτα η Λιβύη, και τώρα η Συρία, προκαλούν ισχυρό πονοκέφαλο στην Άγκυρα».
Πέραν της πολιτικής αμηχανίας που η περίπτωση της Συρίας προκαλεί στην Άγκυρα, η αναστάτωση μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει και πολιτικές αρνητικές συνέπειες για τη Τουρκία, όπως θα ήταν ένα μαζικό κύμα προσφύγων.
Ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Τουρκίας ταξίδεψαν προχθές στη Δαμασκό, ζητώντας μεταρρυθμίσεις, ενώ συνήλθε στην Άγκυρα το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, προκειμένου να συζητήσει για τη κρίση. Όπως ανακοινώθηκε, «Είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα ώστε να επέλθει η ειρήνη και η πολιτική σταθερότητα στην αδελφή και φιλική Συρία, να τερματιστεί η βία, και να υπάρχει ασφάλεια στη ζωή, στα δικαιώματα, και στις ελευθερίες του λαού της…».
Η άρνηση του Erdogan να καταγγείλει τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων τόσο στη Λιβύη όσο και στη Συρία, έχει προκαλέσει έντονες κριτικές, ότι χρησιμοποιεί δυο μέτρα και δυο σταθμά όταν επιλέγει αντιπάλους.
Μόλις πριν από 2 χρόνια, ο ίδιος είχε προκαλέσει έντονη διεθνή αναστάτωση, καταγγέλλοντας τη δολοφονία αμάχων από το Ισραήλ στη Γάζα. Οι σχέσεις της χώρας του με το Ισραήλ παραμένουν έκτοτε τεταμένες. Μάλιστα δεν υπήρχαν διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών για μήνες.
Όπως λέει ο Ozel: «Οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ευρώπη στράβωσαν, και όσον αφορά στις σχέσεις της με τη Μ. Ανατολή υπάρχει αβεβαιότητα. Η Τουρκία έχει απομονωθεί στη παγκόσμια σκηνή. Δεν χρειάζονταν αυτή η εξέλιξη…».
S.A.- TIME
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου