Οι Συνέπειες του παθητικού καπνίσματος

Σοβαρές οι βλάβες από το παθητικό κάπνισμα

Πολλές οι έρευνες οι οποίες "δείχνουνε" το πόσο βλαβερό είναι για την υγεία το κάπνισμα-και όχι μόνο για αυτούς που καπνίζουνε, αλλά και για αυτούς τους οποίους εισπνέουνε τον καπνό των άλλων. Αυτό είναι άλλωστε και ένα από τα πιο δυνατά επιχειρήματα αυτών των οποίων υποστηρίζουνε τα αντικαπνιστικά μέτρα.
Η αλήθεια είναι ότι είναι μια αρκετά καλή στιγμή για αυτούς που καπνίζουνε να δοκιμάσουνε να το κόψουνε. Τα ιατρεία που ήδη υπάρχουνε καθώς και τα καινούρια που δημιουργούνται φαίνεται επίσης να συμβάλλουνε αποτελεσματικά σε αυτό.
Ακόμη και μια ώρα έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα προκαλεί σοβαρές βλάβες στην αναπνοή, τη λειτουργία της καρδιάς αλλά και σε πολλές ορμόνες και λειτουργίες του σώματος. Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα μελέτης που διεξήγαγε το Τμήμα Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού και η πνευμονολογική κλινική της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Σωματικής Απόδοσης και Αποκατάστασης του Κέντρου Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας (ΚΕΤΕΑΘ) και το Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η έρευνα εξέτασε τις επιδράσεις του παθητικού καπνίσματος στην υγεία του ανθρώπου. Οι υπεύθυνοι της επιστημονικής ομάδας ήταν οι Δρ. Ανδρέας Φλουρής και ο Καθηγητής κ. Γιάννης Κουτεντάκης. Στη μελέτη συμμετείχαν υγιείς μη-καπνιστές άνδρες και γυναίκες που εκτέθηκαν σε συνθήκες παθητικού καπνίσματος, παρόμοιες με αυτές που συνήθως απαντώνται σε κοινά μπαρ/εστιατόρια της χώρας, επί μια ώρα σε ένα ειδικά διαμορφωμένο εργαστήριο.

Τα αποτελέσματα, όπως προαναφέρουμε έδειξαν ότι ακόμη και μια ώρα έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα προκαλεί σοβαρές βλάβες στην αναπνοή, τη λειτουργία της καρδιάς αλλά και σε πολλές ορμόνες και λειτουργίες του σώματος. Για παράδειγμα, η αποδοτικότητα της αναπνοής μειώνεται κατά 10-15% ενώ η έκκριση ορμονών του θυρεοειδούς και διάφορες ουσίες του ανοσοποιητικού συστήματος πολλαπλασιάζονται. Κάποιες από τις επιδράσεις του παθητικού καπνίσματος είναι πιο εμφανείς στους άνδρες όπως, π.χ. η συστολική (μεγάλη) πίεση των ανδρών η οποία διπλασιάζεται. Επιπλέον, η έρευνα έδειξε ότι πολλές από αυτές τις βλαβερές επιδράσεις του παθητικού καπνίσματος διαρκούν για τουλάχιστον τρεις ώρες αφότου αποχωρήσουμε από το χώρο καπνίσματος. Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά του εξωτερικού όπως το Περιοδικό Κλινικής Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού και το Αμερικανικό Περιοδικό Φυσιολογίας. Στο κύριο άρθρο του τελευταίου τεύχους του Αμερικανικού Περιοδικού Πνευμονολογίας και Επείγουσας Ιατρικής, ο αρχισυντάκτης σχολιάζει τη μελέτη γράφοντας ότι «η πρωτότυπη έρευνα της Ελληνικής ερευνητικής ομάδας παρέχει σημαντικά νέα στοιχεία που δείχνουν ότι το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στον πνεύμονα» καθώς και ότι «τα στοιχεία πλέον δείχνουν ξεκάθαρα ότι το παθητικό κάπνισμα παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία χρόνιων πνευμονικών παθήσεων.» Η πιο πάνω ερευνητική ομάδα προγραμματίζει την διεξαγωγή νέων μελετών για τις συνέπειες του παθητικού καπνίσματος.

Εξάλλου θετικά είναι τα αποτελέσματα για τους καπνιστές από το Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος του Π.Π.Ν. Λάρισας το οποίο εντάσσεται στη λειτουργία της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής και λειτουργεί τα τελευταία έξι χρόνια, κάθε Δευτέρα πρωί και πρόσφατα κάθε Τρίτη απόγευμα. Ο αριθμός των καπνιστών που το επισκέπτονται αυξάνει σταδιακά κάθε χρόνο. Συγκεκριμένα, τα δύο τελευταία έτη ο αριθμός επισκέψεων το 2007 ήταν 550 ενώ το 2008 ήταν 700.

Όπως αναφέρει στην ΕΡΕΥΝΑ η Χρύσα Χατζόγλου, Επικ. Καθηγήτρια Φυσιολογίας, Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Υπεύθυνη Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, όταν οι καπνιστές προσπαθούν να διακόψουν μόνοι τους το κάπνισμα το καταφέρνουν σε ποσοστό περίπου 3%, ενώ το ποσοστό αυξάνει κατακόρυφα όταν επισκέπτονται τα ειδικά κέντρα διακοπής και λαμβάνουν τα νεότερα φάρμακα. Το ποσοστό διακοπής του καπνίσματος διαμορφώνεται ανάλογα με τη χρονική στιγμή, μετά τη διακοπή, που υπολογίζεται.

Το γενικό (στο σύνολο των ετών που λειτουργεί το ιατρείο) ποσοστό διακοπής του καπνίσματος ένα χρόνο μετά τη διακοπή, διευκρινίζει, ανέρχεται στο 35%, ενώ είναι σχεδόν διπλάσιο στην ολοκλήρωση του προγράμματος, περίπου τρεις μήνες μετά τη διακοπή. Οι περισσότεροι που προσήλθαν στο ιατρείο είναι άνδρες (60%), υψηλού μορφωτικού επιπέδου, βαρείς καπνιστές με υψηλή εξάρτηση από τη νικοτίνη και με συχνότερη ηλικία έναρξης του καπνίσματος τα 18 έτη. Το ποσοστό διακοπής του καπνίσματος είναι μεγαλύτερο στα άτομα με υψηλή μόρφωση όπως επίσης και στο άρρεν φύλο. Όσο μεγαλύτερη είναι η βαρύτητα του καπνίσματος τόσο μικρότερο γίνεται το ποσοστό διακοπής του καπνίσματος έτσι ώστε οι βαρείς και υψηλά εξαρτημένοι καπνιστές να διακόπτουν πιο δύσκολα το κάπνισμα.

Λόγω της χρόνιας υποτροπιάζουσας φύσης της εξάρτησης από το κάπνισμα οι επισκέψεις επανελέγχου θεωρούνται, σύμφωνα με την κ. Χατζόγλου, ιδιαίτερα σημαντικές για τη μακροχρόνια αποχή από το κάπνισμα. Το ποσοστό υποτροπής των καπνιστών που προσήλθαν στο ιατρείο (39%) είναι από τα χαμηλότερα που παρατηρούνται. Τα ποσοστά υποτροπής σε διεθνές επίπεδο στους 6 μήνες είναι 30-50% και ένα χρόνο μετά φθάνουν στο 60%. Η τήρηση των επισκέψεων επανελέγχου του προγράμματος διακοπής αύξησε στατιστικά σημαντικά τη διατήρηση του ποσοστού αποχής από το κάπνισμα. Η πρόσληψη σωματικού βάρους, σημειώνει στη συνέχεια, είναι ένα από τα σημαντικά προβλήματα στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος. Όσον αφορά την πρόσληψη σωματικού βάρους στη διαδικασία διακοπής του καπνίσματος, που αφορά το σύνολο του χρόνου διακοπής, βρέθηκε ότι ένα ποσοστό 41% δεν πήρε βάρος, ενώ το 59% των πρώην καπνιστών πήρε κατά μέσο όρο 5 κιλά.

Γιάννης Π.

http://gianniotis.blogspot.com/2009/08/blog-post_9143.html