Σε μια εποχή αραβικών επαναστάσεων, θα τολμήσουν άραγε οι Σαουδάραβες να υπακούσουν στις εκκλήσεις που ακούγονται μέσω Facebook, για έναν γενικό ξεσηκωμό στις 11 Μαρτίου;
Η χώρα είναι από καιρό ώριμη για αλλαγές. Παρά την εικόνα της ως ένα πάμπλουτο βασίλειο, με έναν συγκαταβατικό και απολιτικό πληθυσμό, η Σαουδική Αραβία υποφέρει από τα ίδια οικονομικά, δημογραφικά, πολιτικά, και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και οι άλλες αραβικές χώρες της περιοχής.
Σαν κράτος, είναι πράγματι πλούσια, όμως η νεολαία της πάσχει από φοβερή ανεργία. Η οικονομία βοηθά σημαντικά την επιχειρηματική ελίτ, ειδικά όσους σχετίζονται με τη βασιλική οικογένεια, αλλά δεν μπορεί να προσφέρει εργασία σε χιλιάδες νέους πτυχιούχους. Η επιχειρηματική ελίτ αποφεύγει άλλωστε να προσλαμβάνει τους «ακριβούς» Σαουδάραβες, και προτιμά φτηνό εισαγόμενο εργατικό δυναμικό.
Όπως όλοι, έτσι και οι Σαουδάραβες θέλουν δουλειές, σπίτια, και εκπαίδευση. Θέλουν όμως και δημοκρατία. Θέλουν εκλεγμένους, και όχι διορισμένους αντιπροσώπους.
Η αυξημένη ανεργία οδηγεί τη νεολαία της χώρας σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, αποτυχημένους γάμους, και σε μεγάλη φτώχεια. Το 40% των Σαουδαράβων μεταξύ 20-24, είναι άνεργοι. Από την άλλη, καθημερινά είναι τα σκάνδαλα και ο νεποτισμός που χαρακτηρίζουν το κράτος. Όπως χαρακτηριστική είναι και η ατιμωρησία.
Ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Με το πρόσχημα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, το καθεστώς κάνει ότι θέλει, φυλακίζοντας ακτιβιστές, μπλόγκερς, δικηγόρους, διανοούμενους κ.ά. χωρίς να αντιδρά η διεθνής κοινότητα. Όλοι κλείνουν τα μάτια στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για χάρη του πετρελαίου και των επενδύσεων.
Η μόνιμη επωδός του καθεστώτος το τελευταίο διάστημα είναι πως η Σαουδική Αραβία δεν είναι Τυνησία ή Αίγυπτος. Υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτόν τον ισχυρισμό. Το πετρέλαιο παίζει το ρόλο του. Υπάρχουν όμως προβλήματα, που ούτε κι αυτό δεν μπορεί να κρύψει.
Όταν η χώρα ήταν πάμφτωχη, και οπισθοδρομική, το πετρέλαιο ήταν το βάλσαμο που τα θεράπευε όλα. Ελάχιστοι ήταν οι Σαουδάραβες που επηρεάζονταν από τα διάφορα πραξικοπήματα, τα απελευθερωτικά κινήματα, και την γενικότερη αναμπουμπούλα που χαρακτήριζε την ευρύτερη περιοχή. Ελάχιστοι ήταν άλλωστε αυτοί που διέθεταν τη παιδεία, ή τη διάθεση να αμφισβητήσουν το καθεστώς τους. Στη δεκαετία του 1970, το πετρέλαιο είχε συντελέσει στο να μετατραπεί η κοινωνία σε καταναλωτική, με πολυτελή αυτοκίνητα, ηλεκτρικές συσκευές, γυαλιά ηλίου, κλπ. Η πολιτική συμμετοχή δεν ήταν καν ζητούμενο.
Σήμερα, το πετρέλαιο συνεχίζει να ρέει άφθονο, αλλά οι Σαουδάραβες άλλαξαν. Ψάχνουν για κάτι διαφορετικό. Είναι νέοι, μορφωμένοι, διασυνδεδεμένοι, και έχουν λόγο. Γνωρίζουν τι γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο σε σχέση με τη δημοκρατία, την ελευθερία, τις κοινωνικές παροχές, τη διαφάνεια, τη λογοδοσία, και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπως γνωρίζουν το τι συμβαίνει στον αραβικό κόσμο εδώ και μερικές εβδομάδες. Παρακολουθούν δορυφορικά κανάλια όπως είναι το Al Jazeera.
Μερικοί διαφωνούντες Σαουδάραβες δημιούργησαν ένα ψηφιακό κόσμο αντίστασης μέσα από διάφορα blogs, chat groups, και social media. Νόμιζαν μάλιστα πως είναι ασφαλείς. Όμως το καθεστώς αντέδρασε, και φυλάκισε ουκ ολίγους, επειδή έθεσαν απλά ερωτήματα όπως: Ποιος θα διαδεχθεί τον βασιλιά; Που πάει ο πλούτος του πετρελαίου; Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαφθορά στις αγορές όπλων; Τι γίνεται με τις εσωτερικές συγκρούσεις της βασιλικής οικογένειας; Ποιος είναι ο πραγματικός ηγέτης της χώρας; Όλα αυτά τα ερωτήματα που για τη χώρα, είναι ταμπού.
Αν τελικά οι Σαουδάραβες ανταποκριθούν στο κάλεσμα για διαδηλώσεις, αν ξεπεράσουν τις φοβίες τους, η πλειοψηφία των διαδηλωτών θα είναι νεαροί με ανοιχτά μυαλά, που έχουν βαρεθεί τη πόλωση της χώρας σε δυο τμήματα: ένα φιλελεύθερο, και ένα ισλαμικό, με τη βασιλική οικογένεια στη μέση. Θέλουν πολιτική εκπροσώπηση, και οικονομικές ευκαιρίες. Θέλουν εκλεγμένο κοινοβούλιο.
Το βασίλειο βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Ή θα ικανοποιήσει τα αιτήματα της νεολαίας με μεταρρυθμίσεις, ή θα διακινδυνεύσει να αντιμετωπίσει σοβαρές κοινωνικές αναταραχές, και μάλιστα σύντομα. Για να αντεπεξέλθει στις λαϊκές προσδοκίες, θα πρέπει να δημιουργηθεί γραπτό Σύνταγμα, να περιοριστεί ο ρόλος των πολλαπλών κέντρων βασιλικής εξουσίας, να θεσμοθετηθεί η διαδικασία της διαδοχής, να συσταθεί θεσμός εκλεγμένης βουλής, και να ανοίξει η μέχρι τώρα κλειστή πολιτική σφαίρα, σε κοινωνικές ομάδες.
Όσο το καθεστώς συνεχίζει να κρύβεται πίσω από ισλαμική ρητορική όπως «Το Σύνταγμά μας είναι το Κοράνι», δεν υπάρχει διαφυγή. Οι περισσότεροι Σαουδάραβες είναι απογοητευμένοι τόσο από το κράτος όσο και από το Ισλάμ. Θέλουν ένα πολιτικό σύστημα που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους, την μόρφωσή τους, και στις ικανότητες τους, την ίδια ώρα που θα σέβεται τα βασικά πολιτικά, κοινωνικά, και ανθρώπινα δικαιώματά τους.
Όπως και τα υπόλοιπα αποτυχημένα πλέον αραβικά καθεστώτα, έτσι και οι κυβερνώντες βασιλείς της Σαουδικής Αραβίας θα προσπαθήσουν να τρομάξουν τον κόσμο, προβάλλοντας τον μπαμπούλα της al Qaeda, και προειδοποιώντας για φυλετική, εδαφική, και θρησκευτική διάσπαση. Θα προσπαθήσουν να σταματήσουν τις πολιτικές αλλαγές, πριν αυτές ξεκινήσουν. Ο λαός μπορεί να μην τους πιστέψει. Τα κέντρα λήψης των αποφάσεων των σημερινών αραβικών εξεγέρσεων δεν είναι οι σπηλιές και οι κρυψώνες των τζιχαντιστών, αλλά τα φορητά κομπιούτερ κάποιων μορφωμένων, διασυνδεδεμένων, και αγανακτισμένων νεαρών, που δεν ανέχονται πια να κυβερνώνται από μια απολυταρχική δράκα βασιλικών οικογενειών.
Η Αίγυπτος ήταν το κλειδί των εξελίξεων, αλλά όταν ξεσηκωθούν οι Σαουδάραβες, θα αλλάξει τόσο ο αραβικός κόσμος όσο και οι σχέσεις του με τη Δύση. Μια Δύση, που πρέπει επιτέλους να αντιληφτεί, ότι το μέλλον δεν έγκειται στην υποστήριξη μιας ξεπερασμένης κλίκας, την οποία ανέχτηκε και υποστήριξε για χάρη του πετρελαίου.
Τώρα που η άμμος της Αραβίας μετακινείται, η Δύση πρέπει να συνταχθεί με το μέλλον και όχι με το παρελθόν.
S.A.-Foreign Policy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου