Τρίτη 8 Απριλίου 2014

Έκρυθμη η κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία


Μεταφέρονται στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις από το Κίεβο που κατηγορεί τη Ρωσία για «σχέδιο αποσταθεροποίησης» – «Δεν φταίμε για όλα» απαντά η Μόσχα
Εκτός ελέγχου παρέμεινε για δεύτερο εικοσιτετράωρο η κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία με επίκεντρο τρεις πόλεις όπου υπάρχει σημαντική μερίδα ρωσόφωνου πληθυσμού: στο Ντόνετσκ, στο Λουγκάνσκ και στο Χάρκοβο. Το Κίεβο κατηγορεί τη Ρωσία ότι έχει θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ σχέδιο αποσταθεροποίησης της χώρας και στέλνει αστυνομικές και στρατιωτικές ενισχύσεις στην περιοχή όπου μεταβαίνουν και υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη. Η Μόσχα απαντά ότι δεν μπορεί να κατηγορείται για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Κίεβο.
Στο Ντόνετσκ, όπως μετέδωσαν ουκρανικά τηλεοπτικά δίκτυα, φιλορώσοι διαδηλωτές, που είχαν καταλάβει το κτίριο της τοπικής διοίκησης από την Κυριακή, ανακήρυξαν τη δημιουργία «την ανεξάρτητη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ», με τη ρωσική σημαία να κυματίζει σε πρώτη θέση. Η διακήρυξη, την οποία διάβασε ένας, αγνώστου ονόματος, άνδρας ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι οι συγκεντρωμένοι καλούν τη Ρωσία «να στείλει δυνάμεις για να προστατεύσουν τον πληθυσμό από την επιθετική δράση των παράνομων αρχών του Κιέβου» ενώ θέτει την 11η Μάη ως τελική ημερομηνία για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος απόσχισης. Υπενθυμίζεται ότι στο βιομηχανικό Ντόνετσκ, ο ρωσόφωνος πληθυσμός είναι σημαντικός αλλά όχι απαραίτητα η πλειοψηφία του ενός εκατομμυρίου κατοίκων.
Πηγές της ουκρανικής αστυνομίας υποστηρίζουν ότι στο Λουγκάνσκ, όπου έχει καταληφθεί εκτός από το κτίριο της τοπικής κυβέρνησης και το κτίριο της ασφάλειας (κάτι που έγινε και στο Ντόνετσκ) σημαντικός αριθμός διαδηλωτών διαθέτει όπλα και ότι περίπου 3.000 άτομα έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους το κτίριο της εθνικής τράπεζας. Οι δρόμοι που οδηγούν στην πόλη έχουν αποκλειστεί από τις ουκρανικές αρχές. Η ουκρανική αστυνομία, επίσης, υποστηρίζει ότι στο Χάρκοβο οι διαδηλωτές έχουν απομακρυνθεί από τα κτίρια που κατέλαβαν την Κυριακή και ότι επικρατεί ηρεμία. Αντίθετα, ρωσικά ΜΜΕ μετέδιδαν αργά το βράδυ της Δευτέρας ότι στο Χάρκοβο σημειώνονται συγκρούσεις και ότι υπάρχουν, ήδη, τουλάχιστον δύο τραυματίες.
Από το Κίεβο έγινε γνωστό ότι ο γενικός γραμματέας Εθνικής Ασφάλειας Αντρέι Παρούμπιι και ο επικεφαλής Εθνικής Ασφαλείας Βαλεντίν Ναλιβαιτσένκο, βρίσκονται ήδη στο Ντόνετσκ προκειμένου να ελέγξουν την κατάσταση, ενώ αναμένεται και ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Βιτάλι Γιαρέμα. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφ φέρεται να κατευθύνεται στο Χάρκοβο.
Ο προσωρινός πρωθυπουργός Αρσένιι Γιατσενιούκ υποστήριξε ότι ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής Ουκρανίας «έχει ηρεμήσει», υπάρχουν περίπου «1.500 εξτρεμιστές» σε κάθε περιοχή οι οποίοι προκαλούν πρόβλημα. Ο Γιατσενιούκ ισχυρίστηκε ότι οι άνθρωποι αυτοί «έχουν ξεκάθαρα ρωσική προφορά» υπονοώντας ότι πιθανότατα να μην είναι καν κάτοικοι της περιοχής, και τόνισε ότι όλη τους η δράση «οργανώνεται από κέντρα στο εξωτερικό», δηλαδή την Μόσχα. «Προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση με στόχο τελικά να περάσουν τα σύνορα ξένα στρατεύματα και να κυριεύσουν τμήμα των εδαφών της Ουκρανίας, κάτι που φυσικά δεν πρόκειται να επιτρέψουμε» τόνισε ο Γιατσενιούκ διαβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση του Κιέβου έχει «σχέδιο αποκλιμάκωσης και ελέγχου της κατάστασης».
Για «δεύτερο κύμα» της ρωσικής προσπάθειας αποσταθεροποίησης της Ουκρανίας έκανε λόγο σε τηλεοπτικό του μήνυμα ο Αλεξάντερ Τουρχίνοφ υποστηρίζοντας ότι η Μόσχα θέλει «να ανατρέψει την κυβέρνηση, να εμποδίσει τις προγραμματισμένες εκλογές και να κατακερματίσει την Ουκρανία». Ο Ουκρανός προσωρινός υπουργός Εξωτερικών Αντρέι Ντέστσιγια δήλωνε ότι αν η Ρωσία στείλει στρατεύματα στην ανατολική Ουκρανία, το Κίεβο «θα πολεμήσει».
Τηλεφωνικές επαφές Λαβρόφ – Κέρι – Στάινμαγιερ: συνεννόηση και αλληλοκατηγορίες
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, από την άλλη, κατηγόρησε την νέα ουκρανική κυβέρνηση ότι κατηγορεί τη Ρωσία για τα πάντα και συμπλήρωσε ότι «παρακολουθεί από κοντά τα γεγονότα στην ανατολική Ουκρανία». Επαναλαμβάνει, δε, τη ρωσική πρόταση για ομοσπονδιοποίηση της Ουκρανίας με τις τοπικές διοικήσεις να αναλαμβάνουν περισσότερες εξουσίας και να έχουν μεγαλύτερα περιθώρια αυτονομίας. Πηγές προσκείμενες στην ηγεσία της ρωσικής συνοριοφυλακής δήλωναν στο Ria Novosti ότι δεν υπάρχουν σχέδια ενίσχυσης της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην μεθόριο με την Ουκρανία.
Ο Λευκός Οίκος, δια του εκπροσώπου του, Τζέι Κάρνεϊ κάλεσε τη Ρωσία να πάψει «να αποσταθεροποιεί την Ουκρανία», εκτιμώντας ότι η ένταση στα ανατολικά της χώρας είναι αποτέλεσμα «της αυξανόμενης ρωσικής πίεσης». Αργά το βράδυ της Δευτέρας, πάντως, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ συνομίλησε, για άλλη μια φορά, τηλεφωνικώς με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι, και συμφώνησαν, σύμφωνα τουλάχιστον με τα ρωσικά ΜΜΕ, να συνεργαστούν προκειμένου να «βοηθηθεί η Ουκρανία να λύσει τα προβλήματά της και ν’ αρχίσει ένας ενδο-ουκρανικός διάλογος». Κατά τις ίδιες πηγές, ο Λαβρόφ δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη «να συνομιλήσει και με την ΕΕ και αποδέχεται στο διάλογο αυτό να υπάρχει και ουκρανική συμμετοχή». Ο Ρώσος υπουργός εξωτερικών συνομίλησε και με τον Γερμανό ομόλογό του Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγιερ.
Παρά τις τηλεφωνικές αυτές επαφές, οι σχέσεις Ρωσίας – Δύσης και ιδιαίτερα με το ΝΑΤΟ, παραμένουν εξαιρετικά τεταμένες. Η Μόσχα δεν έστειλε εκπρόσωπο στη σύνοδο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, που πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη, όπου η αμερικανική αντιπροσωπεία επανέθεσε το θέμα της συγκέντρωσης πολλών ρωσικών στρατευμάτων στην μεθόριο με την Ουκρανία. Επίσης, έγινε γνωστό ότι το ΝΑΤΟ αποφάσισε να περιορίσει σε Ρώσους διπλωμάτες την πρόσβασή τους στην έδρα του στις Βρυξέλλες.
Μεταξύ Ουκρανίας – Ρωσίας συνεχίζονται και τα οικονομικά μέτρα και αντίμετρα. Η ρωσική Gazprom (που σχεδόν διπλασίασε την περασμένη εβδομάδα την τιμή του φυσικού αερίου προς την Ουκρανία) ανακοίνωσε ότι το Κίεβο δεν έχει προχωρήσει σε καμία αποπληρωμή χρεωστούμενων τα οποία φθάνουν τα 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης, η ρωσική υπηρεσία προστασίας καταναλωτών ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι σταματά τις εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων από έξι ουκρανικές εταιρείες γιατί, όπως είπε, «εντοπίστηκε ότι παραβιάζουν τη σχετική ρωσική νομοθεσία περί εισαγωγών ξένων προϊόντων». Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα το Κίεβο είχε επιβάλλει «προσωρινή απαγόρευση» πώλησης προϊόντων σε επτά ρωσικές εταιρείες τροφίμων.
Λαβρόφ: «αν δεν γίνει συνταγματική μεταρρύθμιση, η κρίση θα συνεχιστεί»
Σε άρθρο του στην βρετανική εφημερίδα Guardian, το οποίο δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα και προφανώς είχε γραφτεί πριν από τα τελευταία γεγονότα στην ανατολική Ουκρανία, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, υποστηρίζει ότι η Μόσχα αντιλαμβάνεται πλήρως τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται μια χώρα που ανεξαρτητοποιήθηκε πριν από μόλις 20 χρόνια και έχει ν’ αντιμετωπίσει το πολύπλοκο καθήκον να δημιουργήσει ένα κυρίαρχο κράτος, επισημαίνοντας τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στις διάφορες περιοχές της Ουκρανίας όπου κατοικούν πληθυσμοί με διαφορετικές «ιστορικές και πολιτιστικές ρίζες», με διαφορετική γλώσσα, με διαφορετικές απόψεις για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της χώρας τους. Ο Λαβρόφ υπογραμμίζει ότι οι ξένες δυνάμεις «θα πρέπει να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να προστατεύσουν τα θεμέλια της κοινωνικής και πολιτικής ειρήνης και να προχωρήσουν σε ανάπτυξη» σημειώνοντας ότι η Ρωσία επί χρόνια το έπραττε αυτό περισσότερο από κάθε άλλη ξένη χώρα, στηρίζοντας ουσιαστικά την ουκρανική οικονομία μέσα από τις προνομιακές τιμές ενέργειας που της διασφάλιζε.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών κατηγορεί τις δυτικές δυνάμεις ότι «προσπάθησαν να σύρουν την Ουκρανία να κάνει μια επίπονη επιλογή ανάμεσα στην ανατολική και στη δύση, εντείνοντας με τον τρόπο αυτό τις εσωτερικές της διαφορές» και ότι προσπάθησαν να την αξιοποιήσουν για να επεκτείνουν προς ανατολάς την «στρατιωτική υποδομή του ΝΑΤΟ». Και επαναδιατυπώνει την γνωστή, πλέον, ρωσική θέση ότι ο μοναδικός τρόπος πραγματικής αποκλιμάκωσης της κατάστασης είναι να προχωρήσει η Ουκρανία στην υιοθέτηση και εφαρμογή «μιας πραγματικής συνταγματικής μεταρρύθμισης, η οποία θα διασφαλίζει τα νόμιμα δικαιώματα όλων των ουκρανικών περιοχών». Ο Λαβρόφ θέτει, εκ νέου, την αναγκαιότητα η Ουκρανία να παραμείνει «ουδέτερη» και επαναδιατυπώνει την αναγκαιότητα να ληφθούν «επείγοντα μέτρα για τον τερματισμό της δραστηριότητας παράνομων ενόπλων σχηματισμών όπως του Δεξιού Τομέα και άλλων ακραίων εθνικιστικών οργανώσεων».
«Δεν επιβάλλουμε τίποτε σε κανέναν, καταλήγει ο Λαβρόφ, αλλά βλέπουμε ότι αν όλα αυτά δεν γίνουν, η Ουκρανία θα συνεχίσει να ταλανίζεται από μια σπειροειδή κρίση με απρόβλεπτες συνέπειες. Φιλοπόλεμες δηλώσεις όπως αυτές που ακούστηκαν στην τελευταία σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες δεν συνάδουν με τις εκκλήσεις για αποκλιμάκωση. Η αποκλιμάκωση πρέπει να αρχίσει από την ρητορική».
Πηγές: bbc, reuters, the guardian, ria novosti, Interfax, Russia today

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου