Η μεγάλη πράσινη απάτη των φωτοβολταϊκών

Τους τελευταίους μήνες ακούμε συνέχεια για την πράσινη ανάπτυξη και δεν είναι λίγοι εκείνοι από όλους εμάς που απορούμε "τι στο καλό είναι πάλι αυτό;" Η πράσινη ανάπτυξη, λοιπόν, είναι η επιχειρηματική δραστηριότητα που αναπτύσσεται για παραγωγή χρήματος χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον. Ή τουλάχιστον κάτι περίπου τέτοιο... Και αυτή η "ανάπτυξη" δεν είναι μόνο σύνθημα των πολιτικών που παρουσιάζουν κάτι διαφορετικό, αλλά και στόχος επενδυτών που θέλουν να βγάλουν εύκολο χρήμα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο, η κατάσταση αρχίζει να περιπλέκεται...
Τελευταία, στη χώρα μας ακούστηκε η λέξη "φωτοβολταϊκά". Και πρόκειται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω σειράς συστημάτων συλλογής ηλιακής ενέργειας και μετατροπής της σε ηλεκτρική. Δηλαδή, σε χρήμα. Χρήμα με σχετικά χαμηλό κόστος θα έλεγε κανείς. Είναι όμως έτσι; Και αν μπορούμε να παράξουμε χρήμα-κέρδος, ποιοί μπορούν να πραγματοποιήσουν μία τέτοια επένδυση; Η απάντηση είναι: σχεδόν όλοι. Όλοι εκείνοι, δηλαδή, που μπορούν να έχουν ένα κομμάτι γης (όσο μεγαλύτερο αυτό το κομμάτι γης τόσο καλύτερα γιατί θα υποδεχτεί περισσότερες "μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας") και κάποια χρήματα για να "στήσουν" την επιχείρηση. Και για όσους δεν έχουν αρκετά χρήματα, μπορούν να δανειστούν. Έτσι, μπαίνουν και οι τράπεζες στο παιχνίδι. Αλλά μπαίνει και η ΔΕΗ, αφού λόγω υποδομής σε πανεθνικό επίπεδο είναι και ο μοναδικός "συλλέκτης ενέργειας" (αυτό ισχύει σήμερα, επειδή αύριο μπορεί να αλλάξουν οι κανόνες και να μπούνε στην παραγωγή, συλλογή και πώληση ενέργειας και ιδιώτες) που μπορεί να διαθέσει το "προϊόν" στην αγορά.
Με βάση πρόσφατες πιέσεις, οι ιδιώτες μπήκαν στην αγορά ενέργειας και συνεργαζόμενοι με την ΔΕΗ "πωλούν" ηλεκτρικό ρεύμα που αγοράζουν από τη ΔΕΗ σε φτηνότερη τιμή (η λογική σε αυτό βρίσκεται στην "κατάργηση των μονοπωλίων" που επιδιώκει η Ε.Ε.). Όμως, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να συμμετάσχουν και οι ιδιώτες είτε με αιολικά πάρκα (μέχρι τώρα) είτε με φωτοβολταϊκά συστήματα. Και στο σημείο αυτό οι ιδιώτες γίνονται πολλοί, αφού μεγάλο πλήθος αγροτών της χώρας εκδήλωσε ενδιαφέρον για συμμετοχή στο πρόγραμμα των φωτοβολταϊκών.
Για να βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά, παρατηρούμε πως στην αγορά ενέργειας έχουν σήμερα δικαίωμα συμμετοχής (έμμεσα ή άμεσα) η ΔΕΗ, οι επιχειρηματίες ιδιώτες, οι αγρότες, αλλά και οι Τράπεζες που "χρηματοδοτούν" αυτού του είδους τις επιχειρηματικές δράσεις. Κι επειδή τα λεφτά είναι πράγματι πολλά και οι μεγαλο-επιχειρηματίες διαισθάνθηκαν πως "χάνουν" χρήματα, το κράτος - κυβέρνηση, αποφάσισε να μοιράσει την "πίτα"!!! Έτσι, αφού στην αρχή υπήρξε μεγάλος αριθμός αιτήσεων από αγρότες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, στη συνέχεια αυτή η κίνηση διακόπηκε! Γιατί; Μα, κάποιοι "έχαναν" από το ενδιαφέρον των αγροτών. Και αυτοί οι κάποιοι πίεσαν και κατάφεραν να πάρουν το μεγάλο κομμάτι της "ενεργειακής πίτας", αφήνοντας στους αγρότες τα... ψίχουλα. Η κυβερνητική πολιτική, αμέλησε να ισχυροποιήσει τους αγρότες οι οποίοι βάλλονται ποικιλοτρόπως (και από την ίδια την κυβέρνηση μέσω αυξήσεων των καυσίμων, της ηλεκτρικής ενέργειας, των φυτοφαρμάκων και της μη ελεγχόμενης εμπορικής δραστηριότητας λαμογιών του είδους που γέμιζαν επί σειρά ετών με ακάλυπτες επιταγές ολόκληρες αγροτικές περιοχές και εξαφανιζόντουσαν από προσώπου γης...) ακόμη και από την Ευρωπαϊκή Ένωση που λίαν συντόμως (το 2013) σταματά τις επιδοτήσεις των περισσότερων Ελληνικών αγροτικών προϊόντων... Κι εκεί που οι αγρότες πίστεψαν ότι βρήκαν μία διέξοδο, ξαφνικά έπεσαν στον "τοίχο" των μεγαλο-επενδυτών, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να εξαναγκάσουν εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες της χώρας να πεινάσουν, προκειμένου οι μεγαλο-επενδυτές να κερδίσουν τα μέγιστα. Η σοσιαλιστική πράσινη πολιτική μάλλον τείνει προς την επιχειρηματική πράσινη αρπαχτή...
Έτσι, 500 MW έως το 2014 και 750 MW απο εκεί και μετά μέχρι το 2020 δίνει στους αγρότες το Υπουργείο Περιβάλλοντος μετά την υπογραφή της υπουργικής Απόφασης.
Με την απόφαση αυτή καθορίζονται όρια για την εγκατεστημένη ισχύ ανά τεχνολογία για το 2014 και το 2020. Στα όρια αυτά δεν περιλαμβάνονται μεγάλες επενδύσεις που εντάσσονται στη διαδικασία του fast track.
Η αναλογία της εγκατεστημένης ισχύος και τα όρια εγκατεστημένης ισχύος ανά τεχνολογία προβλέπεται ότι θα επανεξεταστούν στο μέσο της τετραετίας, δηλαδή το 2012, οπότε μπορεί να αναθεωρηθούν ανάλογα με την πορεία υλοποίησης των επενδύσεων και την ανάπτυξη του εθνικού δικτύου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε και τα έξοδα (και όχι μόνο τα πολυδιαφημισμένα έσοδα) μίας επιχείρησης φωτοβολταϊκών. Ο αγρότης επενδυτής, επειδή σαφέστατα θα καταφύγει σε κάποια τράπεζα για να μπορέσει να δανειοδοτηθεί για την ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκων, θα πρέπει να συνυπολογίσει και τα έξοδα προς την τράπεζα (τόκους, τυχούσες υπερημερίες, έξοδα φακέλου κ.α.). Επίσης, στα έξοδα μίας τέτοιας επιχείρησης θα πρέπει να συνυπολογιστούν τα έξοδα της ετήσιας συντήρησης των συστημάτων (το ποσό είναι άγνωστο και θα πρέπει να προηγηθεί του δανείου επαφή με αρμοδίους για ενημέρωση του κόστους συντήρησης). Στα έξοδα, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριληφθούν ζημίες από καιρικές συνθήκες ή λόγω κλοπών υλικών και ολόκληρων φωτοβολταϊκών συστημάτων από "συνεργεία κλεπτών" που δεν θα αφήσουν την ευκαιρία να πάει χαμένη. Επίσης, στα έξοδα συντήρησης θα πρέπει να υπολογιστεί και το ποσό περίφραξης αλλά και καθαρισμού του περιβάλλοντος χώρου της όλης εγκατάστασης. Τέλος, ένα έξτρα κόστος θα υπάρξει από την εισαγωγή του αγρότη στην έβδομη ασφαλιστική κατηγορία του ΟΓΑ, αυτόματα μόλις κάνει έναρξη εργασιών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα η 7η κατηγορία έχει εισφορές 1318 ευρώ το χρόνο ενώ η πρώτη που βρίσκεται η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών έχει εισφορές 468 ευρώ το χρόνο.
Τελικά, είναι άγνωστο αν συμφέρει μια τέτοια επένδυση, εκτός και αν κάποιος χτίσει το σπίτι του μέσα στον χώρο της επένδυσης. Πάντως, οι μεγαλο-επενδυτές γνωρίζουν τους κινδύνους, αλλά έχουν βρει και τρόπους να ξεπεράσουν τα έξοδα, αφού οι περισσότεροι σκοπεύουν στην δημιουργία τεράστιων εγκαταστάσεων και η εταιρική μορφή των επενδύσεων θα καλύπτει την κάθε πιθανότητα ζημιών ή εξόδων, τα οποία θα επιστρέφονται στις ίδιες τις επιχειρήσεις από... φορο-απαλλαγές!
Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, επιχειρείται μια σημαντική αναδιανομή του πλούτου, με το δικαίωμα που δίνεται στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, να παράγουν ρεύμα από φωτοβολταϊκά.
Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να προσέξουν οι επενδυτές είναι τα κτήματα να βρίσκονται κοντά σε δίκτυο μεταφοράς ρεύματος, και αν είναι δυνατόν σε δίκτυο μέσης τάσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορεί να συνδεθεί ένα φωτοβολταϊκό 100kw στο δίκτυο χαμηλής τάσης γιατί δεν το σηκώνει. Το κόστος σύνδεσης στο δίκτυο μέσης τάσης είναι κατά πολύ υψηλότερο. Ξεκινάει από τις έντεκα χιλιάδες ευρώ συν ΦΠΑ. Και όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση τόσο το κόστος αυξάνεται.
Έτσι, αφού η κυβέρνηση έχει φροντίσει για μία ιδιότυπη "αναδιανομή πλούτου" προς τους ισχυρούς, το όνειρο για αγρότη-ηλεκτροπαραγωγό μάλλον κάνει φτερά. Όσοι ασχοληθούν, πάντως, καλό θα είναι να κάνουν μία πλήρη έρευνα αγοράς (κυρίως στα έξοδα και στις τράπεζες) για να γνωρίζουν όχι μόνο το ύψος των εσόδων, αλλά και το "βάθος" των εξόδων... Το "σύστημα" φτιάχτηκε, δυστυχώς, για λίγους και αυτοί οι λίγοι δεν θα είναι οι αγρότες. Παρ' όλα αυτά ίσως αξίζει μία έρευνα για την πιθανότητα δημιουργίας ηλεκτρικά αυτόνομων κατοικιών... αλλά μέχρις εκεί. Τα κέρδη διανέμονται -όπως μου είπε φίλος ηλεκτρολόγος μηχανολόγος- κάτω από το τραπέζι. Κι εμείς δεν είμαστε καν κοντά σε αυτό...

Κωνσταντίνος

http://kostasxan.blogspot.com/2010/09/blog-post_16.html