Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

Πόλεμος στο Μάλι: Το αόρατο χέρι της Ευρώπης


Μια εβδομάδα μετά την έναρξη των επιχειρήσεων εναντίον των ισλαμιστών που έχουν τον έλεγχο του βόρειου του Μάλι, οι Γάλλοι είναι ακόμα οι μόνες δυτικές δυνάμεις που έχουν στρατεύματα εκεί. Αλλά η ένωση, που έχει παραιτηθεί από μια κοινή στρατιωτική δράση, υπάρχει σε άλλα μέτωπα – απλά πιο διακριτικά, γράφει στην παριζιάνικη La Tribune ο Jean-Christophe Gallien.
Η Ένωση σέρνεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου –κατηγορούμενη ότι είναι απούσα, ότι δεν κάνει τίποτα για την κρίση και ότι αφήνει τη Γαλλία στη μοίρα της. Μια αντικειμενική ανάλυση της κατάστασης απορρίπτει τις επικρίσεις αυτές όσον αφορά τους πολιτικούς, οικονομικούς και ανθρωπιστικούς τομείς, παρουσιάζοντας, παρόλα αυτά, μια πραγματική αποτυχία της κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας.
Τι έχει συμβεί από τότε που μάθαμε για την Επιχείρηση Serval; Η Ένωση έχει οργανώσει συναντήσεις για την κρίση ώστε να ρυθμίσει το χρονοδιάγραμμα και τις δράσεις που θα αναλάβει για το Μάλι, οι οποίες αποφασίστηκαν από τους 27, και ιδίως την αποστολή EUTM στο Μάλι. Η συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες, στις 17 Ιανουαρίου, ήταν η επέκταση και η απόδειξη αυτής της δέσμευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνοντας την αλληλεγγύη της στους Γάλλους. Πολιτικά και συμβολικά, τουλάχιστον.
Συγκεκριμένα, η Ένωση θα παρέχει χρηματική υποστήριξη, ιδίως για την αφρικανική ένωση ECOWAS και την αποστολή μια διεθνούς αποστολής στο Μάλι (MISMA), υπό την ηγεσία της Αφρικής, για να πληρώσει τους μισθούς των αφρικανών στρατιωτών.
Χαμένες στρατιωτικές φιλοδοξίες
Ο πόλεμος στο Μάλι επιβεβαιώνει τη δυσκολία εφαρμογής της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. Η ΚΕΠΠΑ γεννήθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1993 και είχε ως στόχο να «οδηγήσει, εν καιρώ, σε μια κοινή αμυντική πολιτική». Το 1999, η Σύνοδος Κορυφής του Ελσίνκι δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει, πριν από το τέλος του 2003, να είναι σε θέση να αναπτύξει μέχρι και 60.000 άνδρες, σε εναέριες και θαλάσσιες δυνάμεις, εντός 60 ημερών.
Από τότε, η Ένωση έχει δυσκολευτεί να κάνει επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους. Το 2004, η Διάσκεψη για τη Δέσμευση Στρατιωτικών Δυνατοτήτων πρωτοστάτησε στην ιδέα των μόνιμων τακτικών μάχιμων μονάδων που θα αποτελούνταν από 1.500 άνδρες, για να βοηθήσει την Ευρώπη να ανταποκριθεί πιο γρήγορα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Μία από τις κύριες στρατιωτικές φιλοδοξίες της ΕΕ ήταν να έχουν τη δυνατότητα να αντιδράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά σε ζώνες συγκρούσεων εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι ακριβώς η περίπτωση του Μάλι, όπου μια ευρωπαϊκή δύναμη θα μπορούσε να παρέμβει, σηκώνοντας τη διπλωματική και στρατιωτική σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είμαστε αντιμέτωποι με μια κρίση εκτός του εδάφους των 27, σε μια χώρα που απέχει λιγότερο από 6.000 χιλιόμετρα από τις Βρυξέλλες. Μια κρίση που καθιστά απαραίτητη – τουλάχιστον για την πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας, με μία χαλαρή, αλλά πραγματική ευρωπαϊκή συναίνεση, για να μην αναφέρουμε την έκκληση για βοήθεια από την νόμιμη κυβέρνηση του Μάλι – μια έγκαιρη παρέμβαση πριν παραδοθεί η κατάσταση σε μια άλλη δύναμη από την Αφρική και την περιοχή.
Κατηγορήστε τις Βρυξέλλες
Τίποτα τέτοιο δεν συνέβη. Και ως συνήθως, τα μέσα ενημέρωσης, οι πολιτικοί και οι πολίτες ακόμη επικρίνουν όλοι τις Βρυξέλλες: η Γαλλία έχει αφεθεί μόνη της. Δεν υπάρχει καμία ευρωπαϊκή άμυνα. Δεν υπάρχει Ευρώπη πραγματικά, ούτε πραγματική διπλωματική ενότητα. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες δεν είναι υπεύθυνες για αυτές τις γκάφες. Αντ ‘αυτού, θα πρέπει να δούμε τις κυβερνήσεις των χωρών που είχαν την προσωρινή ευθύνη για την τακτική των ομάδων μάχης. Στις περίπλοκες σχέσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας. Η Γαλλία αποφάσισε να προχωρήσει μόνη της και να μην ζητήσει τίποτα, όπως φαίνεται, από κανέναν. Για το Βερολίνο και τη Βαρσοβία, επίσης, το Μάλι φαίνεται ότι εξακολουθεί να είναι μια γαλλική πρόκληση και κάθε επένδυση υπόσχεται πολύ μικρή ανταπόδοση.
Είναι μια σοβαρή πρόκληση. Αυτή η πρόκληση αφορά την πραγματική διπλωματική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι σαφές ότι η Catherine Ashton αγωνίζεται να βρει τη θέση της. Η διπλωματική και στρατιωτική στρατηγική της Ευρώπης έχει πρόβλημα. Ωστόσο, θα πρέπει να επαναλάβουμε, η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί πράγματι στην κρίση, όπως έχει κάνει ήδη στη Σομαλία και την Παλαιστίνη. Η Γαλλία, στην πραγματικότητα, δεν είναι μόνη στο Μάλι.
Χάνοντας τη μάχη των μέσων ενημέρωσης
Εξαιρετικά διακριτική, με μια περίπλοκη και δυσανάγνωστη θεσμική αρχιτεκτονική, χωρίς κανένα σαφές ξόανο και χωρίς δική της φωνή, η Ένωση μπορεί να προκαλέσει εύκολη κριτική από τα κράτη μέλη της. Παρέχει επίγειες δυνάμεις, οικονομική υποστήριξη και μάλιστα συμμετέχει – όμως χάνει τη μάχη στο μέτωπο των μέσων ενημέρωσης και παραλείπει να διορθώσει τα τμήματά της όσον αφορά την εφαρμογή μιας πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Μια διπλωματία η οποία είναι μαλθακή, οικονομική, πολιτιστική, εκπαιδευτική, έμπειρη ως προς τα μέσα ενημέρωσης, δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς μια ισχυρή σχέση – μία απολύτως ολοκληρωμένη, ισχυρή διπλωματία που έχει στρατιωτική και οικονομική δύναμη. Χρειάζεται, επίσης, την επιρροή της μικρής αδελφής του 21ου αιώνα -μια κυβερνο-διπλωματία, η οποία είναι παρούσα προς το παρόν μόνο από τις ΗΠΑ. Η ένωση των στρατηγικών άμυνας και ασφάλειας θα έκανε μια ενωμένη Ευρώπη ακόμα πιο ευρωπαϊκή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου