του Κώστα Ροδινού
Eίναι λίγο δύσκολο να κατανοηθεί πώς μια οικονομία, που αντιστοιχεί μόλις στο 2% του Κοινοτικού ΑΕΠ, απειλεί να τινάξει στον αέρα την Ευρωζώνη, αλλά όλως περιέργως και την παγκόσμια οικονομία.
Μήπως, τελικά η κρίση σοβούσε ήδη και η Ελλάδα ήταν η τελευταία σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι;
Μήπως, όντως, έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι οι μεγάλες οικονομίες της ΕΕ και οι ηγέτες τους, απλώς δεν πήραν τα πράγματα στα σοβαρά, αλλά και όταν το κατάλαβαν, ενεπλάκησαν σε χρονοβόρες θεσμικές διαδικασίες, που τους έφερναν πάντα πίσω από το βηματισμό των αγορών;
Μήπως, η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ως case study για μια συνολική επαναδιαπραγμάτευση του παγκοσμίου χρέους και επανασχεδιασμό των χρηματοπιστωτικών θεσμών;
Ό,τι από τα ανωτέρω και αν συμβαίνει, η διαδικασία σωτηρίας της Ελλάδος βρίσκεται ολέον σε πλήρες αδιέξοδο. Η θεραπεία όξυνε τα προβλήματα του ασθενούς, αντί να τα θεραπεύσει. Εν τω μεταξύ φαίνεται ό,τι …μολύνθηκαν …νοσηλευτές και επισκέπτες.
Η Ελλάδα έχει εγκλωβιστεί σ’ ένα φαύλο κύκλο, που μαθηματικά την οδηγεί στην καταστροφή. Είναι σχεδόν νομοτελειακό.
Η κόπωση των πρωταγωνιστών
Οι «βασικοί παίκτες» εμφανίζουν έντονα σημεία κόπωσης ή αλλάζουν οι προτεραιότητές τους.
- Οι διαπραγματεύσεις της Κυβέρνησης με την τρόικα έχουν μετατραπεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Και οι δυο πλευρές συνεχίζουν τις ατέρμονες συζητήσεις, με αβέβαια πάντα αποτελέσματα, επειδή επένδυσαν πολύ χρόνο, που δεν θέλουν να πάει χαμένος. Αρνούνται να τις εγκαταλείψουν γιατί θα είναι σαν να ομολογούν την αποτυχία τους.
- Ο Τρισέ, διανύει τις τελευταίες μέρες του στην ΕΚΤ και αποφεύγει να αναλάβει δεσμεύσεις που τον υπερβαίνουν. Και ο Σμάγκι, μάλλον θα έχει περισσότερο το μυαλό του στην Ιταλία, παρά στην Ελλάδα.
- Η Λαγκάρντ, φαίνεται ότι δεσμεύεται από τις υποσχέσεις που έδωσε στα BRICS και τις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες που στήριξαν την εκλογή της και είναι αυστηρότερη με την Ελλάδα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα δάνεια στην Ελλάδα, είναι «πεταμένα λεφτά» και κάπου άλλου θα έπιαναν τόπο.
- Ο Σαρκοζί έχει εκλογές το 2012, βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις, ζεί με το άγχος μιας υποβάθμισης και τώρα τελευταία έχει και τη DEXIA στο κεφάλι του. Όσο περνάει ο καιρός θα ασχολείται λιγότερο με την Ελλάδα.
- Η Μέρκελ έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τον λαϊκισμό που εξέθρεψαν τα φιλικά της ταμπλόϊντς, αλλά και τον καταποντισμό του κυβερνητικού της εταίρου, που για να …αναγεννηθεί χαϊδεύει τα αυτιά του εκλογικού σώματος.
- Ακόμα και ο Ομπάμα, που βοήθησε με τις παρεμβάσεις του, από τον Ιανουάριο θα λειτουργεί περισσότερο ως …υποψήφιος, παρά ως Πρόεδρος!
Παταγώδης αποτυχία της Κυβέρνησης Παπανδρέου
Παράλληλα η κρίση ανέδειξε, με τρόπο δραματικό, την πρωτοφανή ανικανότητα της Κυβέρνησης Παπανδρέου. Δεν έχει τηρήσει καμιά δέσμευσή της. Ψηφίζει νόμους που δεν εφαρμόζει. Κάνει ένα δειλό βήμα μπροστά και δέκα πίσω, ενώ πολλοί υπουργοί είναι δέσμιοι των κομματικών τους αγκυλώσεων. Αποτέλεσμα; Ο πρωθυπουργός έχει καταφέρει να ….πείσει ακόμα και τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του, ότι χάνουν πλέον τον καιρό τους με την Ελλάδα. Αυτή η αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση που μοιραία αντανακλά και στη χώρα, έχει εξασθενίσει δραματικά την διαπραγματευτική μας θέση. Δικαίως θέλουν αποτελέσματα και τα θέλουν τώρα. Όμως, με την χαώδη ύφεση και την ανεργία στα ύψη, το αίτημα φαντάζει σαν mission impossible! Ο κ. Παπανδρέου όχι μόνο χρεώνεται με την αδυναμία να χειριστεί, έστω στοιχειωδώς αποτελεσματικά την ελληνική κρίση, αλλά του καταλογίζεται ότι «πήρε στο λαιμό του» και τους άλλους Ευρωπαίου ηγέτες που τον εμπιστεύτηκαν.
Τα σενάρια της καταστροφής
Δεν ξέρω αν είχε δίκιο ο Κροπότκνιν, όταν μιλούσε για «καταστροφική δημιουργία», αλλά η ΕΕ πρέπει να επινοήσει άλλα εργαλεία για να αντιμετωπίσει την κρίση. Ορισμένοι μάλιστα εγείρουν αμφιβολίες αν και κατά πόσον είναι σε θέση να την διαχειριστεί ικανοποιητικά. Τώρα τελευταία όλο και πληθαίνουν οι καταστροφολάγνοι. Όταν επικραττούν τέτοιες απόψεις, καθιστούν μάταια κάθε συντονισμένη δράση. Η χαρά των κερδοσκόπων. Πολύ φοβούμαι ότι η ΕΕ έχει εμπλακεί σε μια αργόσυρτη διαδικασία που συντηρεί την κρίση. Όπως, μου το είπε εύστοχα κάποιος, στην αρχή ήταν μια μικρή χιονόμπαλα που γλίστρησε απ’ την κορυφή και στη διαδρομή έγινε χιονοστιβάδα. Και όλοι τώρα αναλογιζόμαστε τις ζημιές που μπορεί να προκαλέσει και αναζητούμε καταφύγιο. Είναι αμφίβολο αν θα προλάβουν πλέον όλοι.
Είναι απορίας άξιον η ευκολία με την οποία διατυπώνονται ορισμένα σενάρια. Πάρτε για παράδειγμα το «κούρεμα ομολόγων κατά 50%. Ας υποθέσουμε ότι συμφωνείται: το χρέος μας θα μειωθεί στα 130 δις. Αν’ σ’ αυτά προσθέσουμε και τα 110 δις της …σωτηρίας που είναι…ανεπίδεκτα κουρέματος, θα ξαναβρεθούμε μ’ ένα χρέος της τάξεως των 240 δις ευρώ. Αν υπολογίσουμε ότι το ΑΕΠ του 2011 συρρικνώθηκε στα 220 δις, το χρέος μας θα παραμείνει πάνω από το 100% του ΑΕΠ!!! Με τη …μηχανή παραγωγή ελλειμμάτων άθικτη και τη χώρα σε βαθιά ύφεση, σε δυο χρόνια θα επανέλθουμε εκεί που ήμασταν! Χωρίς να υπολογιστεί η ζημιά που το κούρεμα θα προκαλέσει στα ασφαλιστικά μας ταμεία και το τραπεζικό σύστημα.
Όσον αφορά στο σενάριο εξόδου της χώρας μας από το ευρώ. Αντιπαρέρχομαι το βασικό πρόβλημα, ότι δεν προβλέπεται διαδικασία εξόδου και εν πάση περιπτώσει, πρέπει να συμφωνήσουμε και εμείς. Όμως, κατ’ οικονομίαν ας δεχθούμε ό,τι συμβαίνει. Το περασμένο Σάββατο η Bild, δημοσίευσε μια έκθεση του αμερικανικού Ινστιτούτου Stratfor, σύμφωνα με την οποία, με την ανακοίνωση της αποχώρησης της Ελλάδος από το ευρώ, η Ευρώπη πρέπει να έχει έτοιμο ένα ταμείο εφοδιασμένο με πάνω από 2 τρις ευρώ για να προστατεύσει τα άλλα μέλη της ευρωζώνης από τη μετάδοση της κρίσης! Υπάρχουν αυτά τα χρήματα διαθέσιμα;
Και τα σενάρια της σωτηρίας
Αυτή τη στιγμή το ισχυρότερο επιχείρημα, (your lethal weapon, όπως χαρακτηριστικά μου είπε ξένος τραπεζίτης) είναι η συμμετοχή μας στο ευρώ. Το κόστος αποβολής ή απομάκρυνσής μας είναι πάρα πολύ υψηλό. Δεν το αντέχει η ΕΕ. Άρα αυτή είναι η βάση εκκίνησης μας.
Το δεύτερο, ισχυρό μας επιχείρημα είναι ότι το σχέδιο της τρόϊκας είναι μια λάθος συνταγή. Δεν δουλεύει. Και μια άλλη κυβέρνηση να το εφάρμοζε, πάλι δεν θα δούλευε! Απλώς η ανικανότητα και η υστεροβουλία της Κυβέρνησης Παπανδρέου επιδείνωσε τα πράγματα. Επίσπευσε την καταστροφή. Το ότι το πρόγραμμα «δουλεύει» στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία είναι η μισή αλήθεια διότι τα προβλήματά ήταν διαφορετικά.
Για να είναι πειστικά τα επιχειρήματα αυτά, πρέπει να έχουμε έτοιμη μια άλλη πρόταση η οποία κινείται προς άλλη κατεύθυνση. Και ανοίγει τον δρόμο προς την ανάπτυξη.
Ο αντίλογος, που μονότονα επαναλαμβάνει η Κυβέρνηση και τα εξαπτέρυγά της είναι ότι η τρόϊκα δεν …επιδέχεται αλλαγές. Αυτό είναι το πρόγραμμα και κόψτε το κεφάλι σας ή «σκάστε και κολυμπήστε». Το πιθανότερο είναι ότι απλώς θα σκάσουμε και δεν θα μπορούμε να κολυμπάμε άλλο. Έχουν βέβαια κάποιο δίκιο! Η τρόϊκα δεν συζητάει κάτι άλλο, στην παρούσα συγκυρία. Για αυτό η Ελλάδα πρέπει να μηδενίσει το κοντέρ και να προσεγγίσει τα προβλήματά της από την αρχή και από μηδενική βάση. Ο μηδενισμός του κοντέρ, γίνεται μ’ έναν μόνο τρόπο: εκλογές. Να αποκαλυφθεί η πλήρης αλήθεια στο λαό και να εξηγηθούν και οι επιλογές. Δεν υπάρχουν πολλές, αλλά να γίνουν κοινό κτήμα. Και να αναλάβει ο λαός την ευθύνη.
Μια νέα κυβέρνηση, με ισχυρή νωπή εντολή και ένα ρηξικέλευθο πρόγραμμα «100 ημερών» που θα υλοποιηθεί με ρυθμούς blitzkrieg μπορεί να πείσει και τους άπιστους Θωμάδες, ότι η χώρα αντιμετωπίζει τα προβλήματά με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Μια κυβέρνηση με αυτά τα χαρακτηριστικά, όλοι θα την αντιμετωπίσουν με σεβασμό. Μπορεί να κάνει την αρχή.
Διαφορετικά, θα παραμείνουμε όλοι εν αναμονή του μοιραίου…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου