Ρωσία και Ιράν: Το Μετέωρο Βήμα του Ομπάμα

του Μάριου Ευρυβιάδη
Εάν εστιάζαμε την προσοχή μας στον ένα και κυρίαρχο λόγο γιατί η κυβέρνηση Μπαράκ Ομπάμα ακύρωσε την απόφαση του προκατόχου της για την ανάπτυξη αντιβαλλιστικής ασπίδας στην Ανατολική Ευρώπη (Τσεχία, Πολωνία) η απάντηση είναι απλή. Η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε την ανάγκη, αρετή.
Ποια είναι η ανάγκη των Αμερικάνων; Είναι η αδυναμία τους να διαχειριστούν μονομερώς και χωρίς τη χρήση βίας (όπως έκαναν στο Ιράκ), των πυρηνικών προγραμμάτων του Ιράν και της Β. Κορέας σε μια περίοδο που ο πόλεμός τους στο Αφγανιστάν πάει από το κακό στο χειρότερο ενώ κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το άλλο γι’ αυτούς μέτωπο του Ιράκ έχει αμβλυνθεί.
Μέσα από το παραπάνω πρίσμα η όξυνση των σχέσεων Μόσχας – Ουάσινγκτον που θα συνεπάγετο η ανάπτυξη πυραυλικού συστήματος στην αυλή της Μόσχας, άρχιζε να λαμβάνει την μορφή του παραδοσιακού κομματιού άχυρου που με την τοποθέτηση θα έσπαζε η ραχοκοκαλιά της καμήλας.
Άμεσος στόχος της Ουάσινγκτον είναι να δελεάσει το Κρεμλίνο να μην πουλήσει το δικό του σύστημα αντιπυραυλικής αντιαεροπορικής άμυνας, το γνωστό μας S-300 ή S-400, στο Ιράν. Κάτι τέτοιο θα ήταν αναπόφευκτο εάν η Ουάσινγκτον με το πρόσχημα ότι οι πυραυλικές δυνατότητες του Ιράν ήταν τέτοιες που απειλούσαν όχι μόνο το Ισραήλ αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, προχωρούσε στην εγκατάσταση πυραύλων στην Ανατολική Ευρώπη. Σκοπός και στόχος του αμερικανικού αντιπυραυλικού συστήματος δεν ήταν το Ιράν, μία χώρα με σχετικά τριτοκοσμικές στρατιωτικές ικανότητες, αλλά η Ρωσία. Όλοι το γνώριζαν αυτό αλλά όλοι έπαιζαν την γνωστή κολοκυθιά.
Σε δύο επιπρόσθετα κέρδη αποσκοπούν οι Αμερικάνοι. Στη συνεργασία των Ρώσων για την επιβολή επιπρόσθετων οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Τεχεράνης. Αλλά κυρίως επιδιώκουν τον ενεργό ρόλο του Κρεμλίνου για την κατίσχυση των Ταλιμπάν.
Οι Ρώσοι επιδιώκουν την εξομάλυνση των σχέσεών τους με τις ΗΠΑ. Αλλά μπορούν μόνο μερικώς να ανταποκριθούν στην ανάγκη των Αμερικανών. Στην περίπτωση του Ιράν πιθανότατα να μην προχωρήσουν στην πώληση των S-300 ή S-400. Αυτό εξάλλου τους ζήτησε και ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ σε πρόσφατο αστραπιαίο ταξίδι του στην Μόσχα. Αλλά για να κάνουν οι Ρώσοι το παραπάνω βήμα στο Ιράν οι Αμερικανοί θα πρέπει να σταματήσουν τα παιχνίδια τους με την Ουκρανία και την Γεωργία.
Στο άλλο, το πιο καυτό μέτωπο του Αφγανιστάν τα αμερικανικά και ρωσικά συμφέροντα συμπλέουν. Και οι δύο θέλουν την κατίσχυση των Ταλιμπάν. Και οι δύο συνεργάστηκαν άμεσα και ουσιαστικά για την ήττα των Ταλιμπάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001.
Είναι εδώ, ωστόσο, που τα πράγματα γίνονται πολύ πιο σύνθετα. Διότι η τότε ήττα των Ταλιμπάν έγινε δυνατή και με τη συνεργασία του «άσπονδου» εχθρού των ΗΠΑ του Ιράν. Και όπως και τότε έτσι και σήμερα για να ηττηθούν οι Ταλιμπάν χρειάζεται η αναβίωση της τότε συμμαχίας Ουάσινγκτον - Μόσχας - Τεχεράνης.
Λέτε το επόμενο βήμα του Μπαράκ Ομπάμα να είναι μία αντίστοιχη με την Ρωσία κίνησή του, αλλά προς το Ιράν;
Ένα άνοιγμα των ΗΠΑ προς το Ιράν έχει αργοπορήσει εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια. Εάν εκδηλωθεί θα είναι μια πραγματική απόδειξη ότι ο Μπαράκ Ομπάμα, αντίθετα με τον προκάτοχό του, κατανοεί τον κόσμο γύρω του. Και θα σηματοδοτήσει την απαρχή της σταθερότητας της περιοχής. Επιπλέον μια επανένταξη του Ιράν στο διεθνές σύστημα θα υποβαθμίσει, εκ των πραγμάτων, τον παράγοντα Τουρκία. Η υφιστάμενη κατάσταση επιτρέπει στους Ισλαμοπασάδες ν’ αλωνίζουν και να εξαργυρώνουν το ρόλο τους ως γεφυροποιού μεταξύ Ανατολής και Δύσης.