Ιωάννης Πασχαλίδης, Υποστράτηγος ε.αΤην πεποίθηση του Πλάτωνα και των τόσων άλλων φιλοσόφων, ότι η ιδέα της ειρήνης είναι ανεφάρμοστος, την πιστοποίησε η ιστορία του ανθρώπινου γένους. Ποτέ δεν επεκράτησε ειρήνη, γιατί ειρήνη δεν υπάρχει. Ο πόλεμος είναι διαρκής. Τα μέτωπα του βρίσκονται πουθενά και παντού. Οι εχθροί δεν φορούν πάντα στολές, δεν έχουν σημαίες, δεν μιλούν απαραίτητα διαφορετικές γλώσσες. Συχνά είναι ομόγλωσσοι, γείτονες, συνάδελφοι, συγγενείς. Πεδία μαχών τα εργοστάσια, οι δρόμοι, τα σχολεία, τα καφενεία, οι αίθουσες των κινηματογράφων, η τηλεόραση μπροστά στη πολυθρόνα, το διαδίκτυο. Στον παράδοξο αυτό πόλεμο κύρια όπλα δεν είναι οι σφαίρες και οι οβίδες.
Τις αντικαθιστούν οι ιδέες και τα συναισθήματα, οι δορυφόροι και τα ΜΜΕ. Άμεσοι στόχοι δεν είναι οι πολιτείες και εδαφικά σημεία. Είναι η ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου.Η ικανότητα επιδράσεως στη σκέψη και στα αισθήματα των ανθρώπων υπήρξε αποτελεσματικό μέσο μάχης, σε όλες τις εποχές και περιόδους της ιστορίας. Ο πόλεμος από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα δεν διεξάγεται μόνο με τα όπλα, αλλά με κάθε μέσο πειθούς. Όταν η πειθώ ασκείται με τη παράσταση γεγονότων, ιδεών, επιχειρημάτων, και συναισθηματικών εντυπώσεων, βρισκόμαστε στο τομέα του ψυχολογικού επηρεασμού.
Οι ψυχολογικές επιχειρήσεις σήμερα
Η ανάγκη ασκήσεως ψυχολογικού επηρεασμού των μαζών υπήρχε από την αρχαιότητα και ικανοποιούταν συνήθως με αυτοσχέδιες μεθόδους και ατομικές πολλές φορές προσπάθειες ή επινοήσεις. Οι μεγάλοι κυβερνήτες, οι ιδρυτές θρησκειών, οι Απόστολοι, οι αρχηγοί οργανώσεων, υπήρξαν πάντοτε ασυναίσθητα ψυχολόγοι, με ασφαλή ενστικτώδη αντίληψη της ψυχής των μαζών και επί αυτής κυρίως της ικανότητος τους στήριζαν τις επιχειρήσεις τους.
Ο σύγχρονος άνθρωπος λαχταρά για μία νέα ιδέα, ένα μύθο που θα του πει: «Εγώ τα ξέρω όλα, τα λύνω όλα, σου προσφέρω τα πάντα». Αναζητά ιδεολογία, που θα έλθει για του προσφέρει την σιγουριά. Έτσι η σημερινή εποχή αποτελεί μία από τις κρισιμότερες περιόδους της ιστορίας της ανθρωπότητας κατά την οποία η ανθρώπινη σκέψη έχοντας να επιλύσει σωρεία προβλημάτων, είναι ευάλωτος και επιρρεπής στις υποδεικνυόμενες από τους επιτήδειους, κατάλληλα παρουσιαζόμενες από ψυχολογικής πλευράς, λύσεις. Τον άνθρωπο τελικά κερδίζει ή αν θέλετε υποτάσσει, ο παρουσιάζοντας επιτυχέστερα τα συνθήματα - λύσεις.
Στην σύγχρονη εποχή η ψυχολογική μορφή του πολέμου γίνεται αντικείμενο επισταμένης έρευνας και αναλύσεως. Σήμερα ο ψυχολογικός επηρεασμός διεξάγεται μονίμως, παντού και πάντοτε, προς κάθε κατεύθυνση. Όλοι μας είμαστε μόνιμοι στόχοι του. Αυτός αποτελεί πια ένα συστατικό στοιχείο της σύγχρονης ζωής, ένα σταθερό θεσμό της, φαινόμενο όλων των κοινωνιών του αιώνα μας. Τα κυριότερα όπλα του είναι η διπλωματία, η κατασκοπεία, η οικονομία, η απειλή, η τρομοκρατία, η δολιοφθορά και το κυριότερο όλων η επισταμένη τέχνη του ψυχολογικού επηρεασμού. Οι επαγγελματίες του ψυχολογικού επηρεασμού, αποτελούν πλέον το δεξί χέρι κάθε κυβερνήσεως, χωρίς αυτούς δεν υπάρχει σύγχρονο κράτος, δεν υπάρχει σύγχρονη πολιτική ηγεσία, δεν υπάρχει καν κράτος.
Τα μέσα διεξαγωγής του ψυχολογικού επηρεασμού απεριόριστα. Η είδηση, η εικόνα, το γραπτό κείμενο ή το σχόλιο, μεταδίδεται πλέον ταυτόχρονα σε όλα τα σημεία του πλανήτη, σε άμεσο χρόνο. Το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, η κινητή τηλεφωνία, το φαξ, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής με όλες τις σύγχρονες τελειοποιήσεις του, το διαδίκτυο (Ιντερνέτ), οι χαμηλές συχνότητες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο κλπ, αποτελούν πλέον μέσα ταχύτατης μετάδοσης της είδησης και της πληροφορίας, αλλά και ταυτόχρονα του ψυχολογικού επηρεασμού.
Οι κατέχοντες διεθνώς τα ΜΜΕ, δύνανται να επιτύχουν παγκοσμίως επίτευξη των πολιτικό - στρατιωτικών τους σκοπών. Μία γεύση για το ρόλο που θα παίξει ο ψυχολογικός επηρεασμός σε μελλοντικές πολεμικές κρίσεις στο μέλλον, είδαμε τελευταίως το 2003 στο ΙΡΑΚ, στις συγκρούσεις στην Παλαιστίνη το 2006 και 2009. Ο πόλεμος πλέον δεν διαδραματίζεται μόνο στα πεδία των μαχών. Η τηλεόραση και το διαδίκτυο, είναι η συνέχεια του πολέμου με άλλα μέσα. Όσο μάλιστα η συμπάθεια της κοινής γνώμης παίζει ένα συνεχώς αυξανόμενο ρόλο, τόσο θα αυξάνεται η σημασία των τεχνικών ψυχολογικού επηρεασμού.
Η κυριαρχία της εικόνας, είναι καταλυτική. Στον πόλεμο του κόλπου και του Κοσσυφοπεδίου, η τηλεόραση ήταν αυτή που υπαγόρευε τον κανόνα και ανάγκαζε τα υπόλοιπα ΜΜΕ και ειδικά τον τύπο να ακολουθεί. Η τηλεόραση επιδρά τόσο ισχυρά στη κοινή γνώμη, ώστε τα υπόλοιπα ΜΜΕ αισθάνονται υποχρεωμένα να ακολουθήσουν αυτή την επιρροή, να τη διατηρήσουν και να την επεκτείνουν. Η δύναμη της τηλεοπτικής εικόνας είναι τόσο μεγάλη που θεωρείται ακόμη και παραγωγός πολέμου. Έτσι, η εμπλοκή στη Σομαλία κράτησε όσο και η τηλεοπτική κάλυψη. Στη Γρενάδα, πρώτα στήθηκαν οι κάμερες και μετά έγινε η απόβαση των Αμερικανών.Σημαντικό μέρος των μελλοντικών συγκρούσεων θα έχει τη μορφή πολέμου σε δίκτυα, μία λιγότερη βίαια εκδοχή από αυτή του συμβατικού πολέμου. Ασφαλώς θα διεξάγονται στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά το νέο στοιχείο είναι οι ψυχολογικές επιχειρήσεις, που θα προσπαθήσουν να κερδίσουν τη μάχη των εντυπώσεων, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τον νικητή από τη πειστικότητα, της «αφήγησης» που παρέχει για να ερμηνεύσει τη σύγκρουση. Δηλαδή ποια αφήγηση θα επικρατήσει, αποκτά καθοριστική σημασία για την τελική έκβαση.
Σήμερα κάθε έθνος είναι υποχρεωμένο να χρησιμοποιεί ψυχολογικά μέσα για να στηρίξει την εξωτερική του πολιτική, να προωθήσει τις διεθνείς του επιδιώξεις, να εξασφαλίσει τα συμφέροντα του, να αποκτά φίλους και συμπάθειες, να αντικρούει εχθρούς και κατηγορίες. Και μάλιστα, η ανάγκη αυτή, είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μικρότερο και ασθενέστερο είναι ένα έθνος. Τα μεγάλα κράτη, μπορούν να προωθούν τις επιδιώξεις τους με την οικονομική ή στρατιωτική τους δύναμη. Τα μικρά με τις ψυχολογικές ενέργειες.ΕπίλογοςΣτον πόλεμο ηττάται αυτός που κάμπτεται το ηθικό του. Γιατί έχει αποδειχθεί ότι αν τα υλικά μέσα του ένοπλου αγώνα επιτυγχάνουν νίκες επί του αντιπάλου, θα πρέπει οι ένοπλες δυνάμεις και ο λαός του εχθρού να πειστούν για την αδυναμία συνεχίσεως του αγώνα, πρέπει να παύσουν να εμπιστεύονται εκείνους που διευθύνουν τον αγώνα τους, πρέπει να παύσει η κυβέρνηση του ηττημένου να έχει κύρος και επιβολή επί των υπηκόων της.
Οι σύγχρονες ψυχολογικές επιχειρήσεις διεξάγονται με «πανίσχυρα όπλα», ανάλογα εκείνων της υψηλής τεχνολογίας που χρησιμοποιούνται στο σύγχρονο πεδίο μάχης. Τα «όπλα» αυτά σκοπεύουν την ψυχή και το νου και εάν χρησιμοποιηθούν κατάλληλα βρίσκουν το στόχο τους με ακρίβεια αποτελώντας έτσι πολλαπλασιαστές ισχύος. Η οργάνωση, η εκπαίδευση, αλλά κυρίως οι δυνατότητες που δίνουν τα σύγχρονα μέσα, είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, για τη διεξαγωγή επιτυχημένων Ψυχολογικών Επιχειρήσεων.
Το σύγχρονο πεδίο μάχης δεν θα αποτελέσει μόνο ένα χώρο ανταγωνισμού «έξυπνων» συστημάτων υψηλής τεχνολογίας, αλλά και ένα πεδίο σύγκρουσης της των ψυχικών αποθεμάτων εκείνων που τα διοικούν και τα χειρίζονται. Όποιες Ένοπλες Δυνάμεις παραμείνουν άοπλες στη ψυχολογική προετοιμασία, θα νικηθούν πριν πολεμήσουν.Κανένα έθνος, που επιθυμεί να επιζήσει σε αυτόν τον αιώνα ή και τους επόμενους, δεν δικαιούται να αγνοήσει τη σημασία του ψυχολογικού επηρεασμού. Είναι επιβαλλόμενη ανάγκη η εθνική θωράκιση με κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία, η οποία απαιτεί μεθόδευση, τεχνική και επιμονή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου