Το "τσουβάλιασμα" της ΜΙΤ στο Ιράκ

Τα μυστικά της σύλληψης των Τούρκων

αξιωματικών από Αμερικανούς στο Ιράκ

Οι κώδικες τα μυστικά και το παρασκήνιο της εφόδου στη Σουλεϊμανίγια, που είχε ως σκοπό την απομάκρυνση των Δυνάμεων Ανορθοδόξου Πολέμου (T.Ö.K) της Τουρκίας από το Β. Ιράκ...

4 Ιουλίου 2003 ώρα 14:00… στο δρομάκι που βρίσκονται οι ομάδες επαφής των T.Ö.K στη Σουλεϊμάνιε υπάρχει μια ασυνήθιστη κινητικότητα. Η κινητικότητα αυτή έλαβε τέλος στις στρατιωτικές φυλακές της Βαγδάτης, όπου μεταφέρθηκαν ως όμηροι 11 τούρκοι στρατιωτικοί, 3 αξιωματικοί και 8 υπαξιωματικοί, αφού πρώτα οι αμερικανοί τους πέρασαν πλαστικές χειροπέδες στα χέρια και τσουβάλια στο κεφάλι.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε τόσο έντονη στεναχώρια στον τουρκικό λαό που άλλαξε ακόμη και η έννοια της λέξης «τσουβάλι». Εκατόν είκοσι αμερικανοί στρατιώτες των επί 60 χρόνια συμμάχων μας ΗΠΑ, συνεπικουρούμενοι από 100 πεσμεργκά, συνέλαβαν και πήραν όμηρους 11 στρατιώτες μας. Κάθε απάντηση που δινόταν στα ερωτήματα προκαλούσε καινούρια στεναχώρια.
Οι Αμερικανοί ένιωθαν ανησυχία με την παρουσία στο Β. Ιράκ ομάδων των τουρκικών T.Ö.K. και σε αυτό συνέβαλλαν φυσικά οι καταγγελίες και οι προτροπές του Ταλαμπανί. Ήταν γνωστό ότι με τα φορτηγά που έστελνε ανθρωπιστική βοήθεια η Τουρκία στο Μέτωπο των Τουρκομάνων του Ιράκ, μετέφερε και όπλα για τον εξοπλισμό τους. Επίσης ήταν αλήθεια ότι οι T.Ö.K. είχαν αναλάβει αποστολές συνοδείας και διανομής του οπλισμού στις ομάδες των Τουρκομάνων. Όμως οι ομάδες των τούρκων δεν ήταν οι μόνες στην περιοχή, αφού στο Β. Ιράκ δρούσαν οι υπηρεσίες πληροφοριών 14 χωρών. Μήπως το Ισραήλ δε δρούσε φανερά; Μήπως συνέβαινε κάτι άλλο; Το μίσος των Αμερικανών για την άρνηση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης την 1 Μαρτίου να εγκρίνει το ψήφισμα για τη διέλευση των αμερικανικών στρατευμάτων από το τουρκικό έδαφος ήταν τόσο έντονο, ώστε να προκαλέσει τα γεγονότα με το «τσουβάλι»; Αλήθεια ο Paul Wolfowitz είχε αποφασίσει να τιμωρήσει τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις για την άρνησή τους αυτή;
Τα γεράκια των ΗΠΑ είχαν αποφασίσει να τιμωρήσουν τον τουρκικό στρατό άλλά δεν είχαν και σκοπό να ανοίξουν ένα πραγματικό πόλεμο. Η διοίκηση στην Washington γνώριζε πολύ καλά την ένταση των αντιδράσεων που θα προκαλούσε η επιχείρηση. Έτσι στην αρχή ξεκίνησε τεχνική παρακολούθηση και παρατήρηση (τηλεφωνικές υποκλοπές και παρακολούθηση με κάμερες και δορυφόρους σ.τ.μ.) των τουρκικών ομάδων ανορθοδόξου πολέμου (μπορντό μπερέ) που υπηρετούσαν στην περιοχή. Το Διεθνές Πρακτορείο Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) που είναι γνωστό και ως «το μεγάλο αφτί των ΗΠΑ που ακούει όλο τον κόσμο» άρχισε να παρακολουθεί στενά τις επικοινωνίες των Τούρκων στρατιωτών στο Β. Ιράκ. Και μετά, με τη βοήθεια των ντόπιων (Κούρδων) καταδοτών και στρατιωτικών πληροφοριοδοτών, έμαθαν τον ακριβή αριθμό και την κατάσταση των τούρκων στρατιωτών που υπηρετούσαν στην Ερμπίλ, τη Σουλεϊμανίγια και το Ντοχούκ. Η επιχείρηση συνέπεσε επιμελώς με την ημέρα ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, 4 Ιουλίου, και μέρα Παρασκευή. Προγραμματίζοντας την επιχείρηση τα «γεράκια» σε αυτή την ημερομηνία είχαν σχεδιάσει να κερδίσουν τουλάχιστον 3 μέρες και για το λόγο αυτό οι τουρκικές αντιδράσεις να βρουν μπροστά τους επί ένα ολόκληρο τριήμερο όλες τις πόρτες κλειστές.
Οι στόχοι μιας επιχείρησης που είχε οργανωθεί με τόση ακρίβεια θα πρέπει να είχαν μελετηθεί καλά. Θα έπρεπε να αποδειχθεί ότι οι τούρκοι στρατιώτες που δρούσαν στην περιοχή έκαναν πράγματα τα οποία, με βάση τις αποδείξεις, θα μπορούσαν να θεωρηθούν «εγκληματικά». Οι αμερικανοί απελευθέρωσαν τους Τούρκους ομήρους 2 μέρες μετά. Αλλά οι έρευνες στους υπολογιστές και τα μηχανήματα κωδικοποιημένης επικοινωνίας που χρησιμοποιούσαν οι τουρκικές ομάδες ανορθοδόξου πολέμου και κατασχέθηκαν από τους αμερικανούς συνεχίστηκαν για κάποιο διάστημα. Οι αμερικανοί ήλπιζαν στα μηχανήματα αυτά να βρούνε πληροφορίες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αποδείξεις την εγκληματικής δράσης των τούρκων.
Το γεγονός ότι οι Αμερικανοί κατάσχεσαν τα ηλεκτρονικά μηχανήματα δεν ήρθε στην επικαιρότητα στις θερμές εξελίξεις εκείνων των ημερών. Αλλά η αποκάλυψη νέων πληροφοριών σε σχέση με εκείνη τη μέρα έφερε στο προσκήνιο και το θέμα αυτό. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των αμερικανών στους υπολογιστές που κατασχέθηκαν υπήρχαν σχέδια για απόπειρες δολοφονίας και πληροφορίες για τους υποψήφιους στόχους. Ο δημοσιογράφος Ερχάν Μπάσγιουρτ υποστηρίζει ότι οι τοπικές κουρδικές πηγές ευθύνονται για αυτές τις σκέψεις και την καχυποψία των Αμερικανών: «το βιβλίο ‘Losing Iraq’ του David L. Phillips, που πριν και μετά τον πόλεμο στο Ιράκ δούλευε ως σύμβουλος στο υπουργείο εξωτερικών των ΗΠΑ και ήταν συνδεδεμένος με τον Marc Grossman, έχει ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για εκείνη την περίοδο. Τότε ο Μεσούτ Μπαρζανί, ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος του Ιρακινού Κουρδιστάν (IKDP) καταγγέλλει την Τουρκία στον Phillips. Ισχυρίζεται ότι η Τουρκία προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει την περιοχή χρησιμοποιώντας και εξοπλίζοντας το Μέτωπο των Τουρκομάνων. Ισχυρίζεται ότι η δράση και οι επιχειρήσεις των δυνάμεων ανορθοδόξου πολέμου της Τουρκίας στο Β. Ιράκ δεν έχουν ως στόχο την εξουδετέρωση του ΡΚΚ, αλλά την απόκτηση επιρροής και τον έλεγχο της Μοσούλης, της Έρμπιλ και του Κιρκούκ, που είναι πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου. Ο Μπαρζανί κάνει ένα βήμα παραπέρα και δείχνει στον Phillips μια βιντεοκασέτα που έχει γυριστεί κρυφά. Στην κασέτα υπάρχουν πλάνα που δείχνουν τους αξιωματικούς των τουρκικών ειδικών δυνάμεων που δραστηριοποιούνται στο Ιράκ να δίνουν χρήματα σε έναν εκτελεστή. Ο Μπαρζάνι δηλώνει ότι τα λεφτά δόθηκαν για τη δολοφονία ενός Τουρκομάνου που συνεργάστηκε με τους κούρδους και πήρε μέρος στην κουρδική κυβέρνηση ως υφυπουργός. Δηλαδή οι ισχυρισμοί του Μπαρζανί για δολοφονία ξεκίνησαν πολύ πριν τα γεγονότα με το «τσουβάλι» που έλαβαν χώρα στις 4 Ιουλίου του 2003. Επίσης ο Μπαρζανί κατηγορεί ότι, με ευθύνη των τούρκων, θα πραγματοποιηθεί δολοφονική επίθεση στον αντινομάρχη του Κιρκούκ και σε έναν Τουρκομάνο υφυπουργό».
ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΜΕ ΤΟ ΤΣΟΥΒΑΛΙ ΗΤΑΝ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΔΙΑΤΑΡΑΞΕ ΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Οι Τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονταν στο Βόρειο Ιράκ από το 1995 με σκοπό να εμποδίσουν τις διαμάχες μεταξύ των κουρδικών ομάδων στην περιοχή, λειτουργούσαν ταυτόχρονα και ως μια καθαρά επιχειρησιακή δύναμη. Οι ομάδες της Διοίκησης Ανορθοδόξου Πολέμου (ÖKK) του τουρκικού ΓΕΕΘΑ, που παρακολουθούσαν από κοντά τις δραστηριότητες των τρομοκρατών του ΡΚΚ, ήρθαν σε άμεση επαφή με όλες τις κουρδικές ομάδες της περιοχής και ταυτόχρονα οργάνωσαν τους Τουρκομάνους. Η δράση τους αυτή εξυπηρετούσε τα εθνικά μας συμφέροντα και δεν αντιμετωπίστηκε θετικά από τις ΗΠΑ-Αγγλία και Ισραήλ. Ένας υψηλόβαθμος στρατιωτικός αναφέρει το εξής παράδειγμα:
«η επιχείρηση στην Κύπρο το 1974 ήταν η πρώτη σοβαρή κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών. Η δεύτερη ήρθε με το de facto κουρδικό κράτος που εμφανίστηκε στο Β. Ιράκ μετά τον πρώτο πόλεμο του κόλπου (1991). Η ανακοίνωση του ΟΗΕ ότι δεν θα απομακρυνθεί από την περιοχή «μέχρι να δοθούν εγγυήσεις για την ασφάλεια των κούρδων της περιοχής» και η παραμονή στην περιοχή της δύναμης που ονομαζόταν «δύναμη σφυρί» προκάλεσε την ένταση των τουρκικών ανησυχιών. Το πρώτο γεγονός που επιβεβαίωσε τους φόβους ότι η ιστορική σύμμαχος Αμερική ήθελε να ιδρύσει ένα κουρδικό κράτος στο Βόρειο Ιράκ ήταν οι εκλογές το Μάιο του 1992 και το ότι οι κουρδικές ομάδες εδραίωσαν την τοπική τους κυριαρχία. Επίσης το γεγονός ότι μετά από λίγο διάστημα το KDP και το KYP (κόμματα των Μπαρζανί και Ταλαμπανί αντίστοιχα, σ.τ.μ.) έκαναν τα πρώτα βήματα για να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να ιδρύσουν τον «Κουρδικό Στρατό» και το ότι το κοινοβούλιο ανακοίνωσε την ίδρυση του «Ομοσπονδιακού Κράτους του Κουρδιστάν» προκάλεσε την οργή της Τουρκίας. Η Τουρκία όχι μόνο δεν αναγνώρισε αυτό το νεοσύστατο κράτος αλλά αξιολόγησε την εξέλιξη αυτή ως επικίνδυνη για την περιφερειακή ειρήνη και την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ. Και μετά, παίρνοντας στο πλευρό της και τις άλλες χώρες της περιοχής, το Ιράν και τη Συρία, ανακοίνωσε δημόσια ότι είναι ενάντια στις προσπάθειες που έχουν ως σκοπό να αλλάξουν την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ. Λίγο μετά από αυτό το γεγονός το ελικόπτερο που μετέφερε τον τότε αρχηγό της στρατοχωροφυλακής Εσρέφ Μπιτλίς παρενοχλήθηκε στην πτήση του προς το Ζάχο. Μετά, κατά τη διάρκεια άσκησης χτυπήθηκε από «λάθος» με αμερικανικό βλήμα το τουρκικό αντιτορπιλικό Muavenet. Το μήνυμα ήταν ολοφάνερο: οι ΗΠΑ δεν ήθελαν να αναμειχθεί η Τουρκία σε ότι συνέβαινε στο Β. Ιράκ. Με την έφοδο στην Σουλεϊμάνιε και το τσουβάλι το μήνυμα αυτό εκφράστηκε ξεκάθαρα».
Ο υψηλόβαθμος στρατιωτικός αναφέρεται και σε μια άλλη διάσταση του γεγονότος, η οποία δεν ήρθε ποτέ στην επικαιρότητα:
«το ότι κατασχέθηκαν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα μηχανήματα κρυπτογράφησης και επικοινωνιών των ομάδων ανορθοδόξου πολέμου κατά τη διάρκεια της εφόδου των αμερικανών στη Σουλεϊμανίγια είναι πολύ σημαντικό. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν συσκευές κρυπτογράφησης για πρώτη φορά το 1992, όταν κατάλαβαν ότι οι ομάδες της «Δύναμης Σφυρί» βοηθούσαν το ΡΚΚ. Διαπιστώθηκε ότι τα μηχανήματα κρύπτο ελβετικής κατασκευής αποκωδικοποιήθηκαν από τους συμμάχους μας και δόθηκαν πληροφορίες στο ΡΚΚ. Μετά από αυτό η Τουρκία θεώρησε το θέμα της ασφαλούς επικοινωνίας μεταξύ των μονάδων της ως μείζον θέμα ασφάλειας. Στα πλαίσια του TÜBİTAK (Υπηρεσία Επιστημονικών Ερευνών Τουρκίας) ιδρύθηκε το Εθνικό Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής κα Κρυπτολογικής Έρευνας (UEKAE). Το UEKAE κατάφερε να δημιουργήσει το 1997 τον πρώτο εθνικό κώδικα και παρέδωσε το σύστημα στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) μετά από διάφορες δοκιμές. Το εθνικό σύστημα κρύπτο ήταν πολύ επιτυχημένο. Με τον τρόπο αυτό είχαμε μια ασφαλή επικοινωνία, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των δυνατοτήτων μας για επιχειρήσεις. Αυτός είναι και ο λόγος της κατάσχεσης των μηχανημάτων μας από τους Αμερικανούς».
Ο Prof. Dr. Sıdık Yarman, που ήταν διευθυντής της ΜΙΤ στον τομέα ηλεκτρονικών και τεχνικών πληροφοριών την περίοδο 1993-99, θεωρεί ότι είναι σημαντική η κατάσχεση των μηχανημάτων. Ο Γιαρμάν, που αναφέρει ότι η Τουρκία έκανε σημαντικές επενδύσεις για την ασφάλεια των επικοινωνιών την τελευταία δεκαετία, σκέφτεται ότι το γεγονός αυτό δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ασφάλεια των επικοινωνιών της Τουρκίας και πως ο σκοπός ήταν να δοθούν ψυχολογικά μηνύματα:
«σε περίπτωση κατάσχεσης μηχανημάτων κωδικοποιημένης επικοινωνίας αποκωδικοποιείται το συγκεκριμένο μηχάνημα και τα τμήματα που είναι συνδεδεμένα με αυτό. Κατά συνέπεια το γεγονός ότι χάθηκε ένα μηχάνημα δεν σημαίνει ότι έχουν χαθεί όλες οι πληροφορίες. Από άποψη ασφάλειας θα προκύψουν κάποια ρίσκα αλλά είναι δυνατή η επίλυση του προβλήματος».
Σε ένα σημείο καμπής στις εξηντάχρονες αμερικανοτουρκικές σχέσεις, «η «έφοδος της Σουλεϊμανίγια» δεν είναι το πρώτο γεγονός που οι δύο χώρες ήρθαν αντιμέτωπες λόγω αντικρουόμενων συμφερόντων. Το γεγονός αυτό, όμως, τυπώθηκε στη μνήμη όλων ως ένα «γεγονός που μας ντρόπιασε». ο χρόνος θα δείξει πως θα βελτιωθούν οι διαταραγμένες σχέσεις Τουρκίας ΗΠΑ.
Μετάφραση-Επιμέλεια: Σάββας Καλεντερίδης
Πηγή