Τρίτη 29 Ιουλίου 2014

Πώς η τεχνολογία μας αποβλακώνει


Οι άνθρωποι υποθέτουν ότι τα smartphones, οι φορητοί υπολογιστές και άλλα παρόμοια… καθημερινά είδη είναι απόδειξη προόδου. Κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι αλήθεια. Μια μέτρια ποσότητα αναζητήσεων στο Google, για παράδειγμα, μπορεί να είναι καλή για το μυαλό μας και υπάρχουν εφαρμογές που μπορεί να ενισχύσουν τη λειτουργία και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Ωστόσο οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν και κάποιες απρόβλεπτες συνέπειες. Ο εγκέφαλός μας «επανακαλωδιώνεται μαζικά» λέει ο νευροεπιστήμονας Michael Merzenich στο βιβλίο «Τι κάνει το Διαδίκτυο στο μυαλό μας», του Nicholas Carr. Ο Merzenich προειδοποιεί ότι η επίδραση της τεχνολογίας στην ανθρώπινη νοημοσύνη θα μπορούσε να είναι «θανατηφόρα». Πώς ακριβώς μπορεί να γίνει αυτό;
1.Η τεχνολογία καταστρέφει τον ύπνο μας
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι συσκευές με εμπλουτισμένο μπλε φως, όπως τα smartphones, τα tablets και οι φορητοί υπολογιστές, μπορεί να καταστείλουν την απελευθέρωση μελατονίνης του σώματος της το βράδυ. Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη-κλειδί που βοηθά στη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού μας. Το μπλε φως μπορεί να διαταράξει αυτή τη διαδικασία, καταστρέφοντας το κατάλληλο πρόγραμμα ύπνου. Η απώλεια ύπνου έχει μια σειρά από αρνητικές συνέπειες για τον εγκέφαλο. Όποιος δεν κοιμάται τουλάχιστον επτά ώρες κάθε βράδυ, μπορεί να υποφέρει από κακή διάθεση, μειωμένη απόδοση στην εργασία και προβλήματα με τη μνήμη, για να μην αναφέρουμε την απώλεια του πραγματικού εγκεφαλικού ιστού.
2. Εύκολη διάσπαση
Δεν χρειάζεται πραγματικά η επιστήμη να το γνωρίζουμε αυτό, αλλά η τεχνολογία κάνει πιο εύκολη την απόσπαση της προσοχής, ανοίγοντας, για παράδειγμα, πολλά παράθυρα στο πρόγραμμα περιήγησης χωρίς πραγματικά να εστιάζουμε σε κάποιο. Έχει αποδειχθεί ότι η εναλλαγή μεταξύ πολλαπλών εργασιών ταυτόχρονα δεν λειτουργεί πραγματικά - στην πραγματικότητα, κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Οι έφηβοι, ιδιαίτερα, έχουν την μεγαλύτερη διάσπαση από ποτέ.
3. Απώλεια μνήμης
Η τάση να ανακατεύουμε την τεχνολογία ό,τι κάνουμε καθιστά πιο δύσκολο το να σχηματίσουμε νέες μνήμες. Υπάρχουν δύο τύποι μνήμης: η παροδική μνήμη εργασίας και η μακροπρόθεσμη μνήμη, η οποία είναι πιο μόνιμη. Οι πληροφορίες πρέπει να περάσουν από τη μνήμη εργασίας στην μακροπρόθεσμη μνήμη, προκειμένου να αποθηκευτούν. Οποιαδήποτε διακοπή στις διαδικασίες της μνήμης εργασίας - όπως, ας πούμε, το να σταματάς για να ελέγξεις το email, μπορεί να διαγράψει τις πληροφορίες από το μυαλό σας πριν συμβεί η μεταφορά. Υπάρχει επίσης ένα όριο στο πόσες πληροφορίες η μνήμη εργασίας μπορεί να λάβει ταυτόχρονα. Λαμβάνοντας πάρα πολλές πληροφορίες - κάτι που συμβαίνει συχνά online - είναι σαν να «έχουμε όλη μέρα ένα ποτήρι νερό κάτω από τη βρύση, που ό,τι υπάρχει στην κορυφή πρέπει να χύνεται καθώς ρέει το νέο νερό», όπως το έθεσε ο ειδικός της παραγωγικότητας Τόνι Σβαρτς.
4 ...Κι έτσι ανατρέχουμε στο διαδίκτυο για να θυμόμαστε πράγματα
Οι άνθρωποι ήταν σε θέση να κρατούν πραγματικά τεράστιες ποσότητες γνώσης – όπως το να απαγγέλλουν ένα ολόκληρο μυθιστορήματα, λέξη προς λέξη - αλλά η τεχνολογία έχει εξαλείψει αυτή την ανάγκη. Όταν γνωρίζετε ότι η Google ή το smartphone σας μπορεί να διατηρήσει ένα κομμάτι των πληροφοριών για εσάς, είναι λιγότερο πιθανό να το αποθηκεύσετε στη μνήμη σας, έχουν δείξει σχετικές μελέτες. Το Scientific American παρομοίασε το Διαδίκτυο με έναν «εξωτερικό σκληρό δίσκο» για τους εγκεφάλους μας, καθώς αναθέτουμε όλο και περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο. Αυτό δεν είναι και πολύ κακό, συνεχίζει το Scientific American.
5. Γινόμαστε ξεχασιάρηδες
Οι millennials είναι στην πραγματικότητα πιο πιθανό να ξεχνάνε τι μέρα είναι ή πού έβαλαν τα κλειδιά τους από ό,τι τα άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, σύμφωνα με έρευνα του Trending Machine. Σε ένα δελτίο τύπου για την έρευνα, η εργοθεραπεύτρια Patricia Gutentag κατονόμασε την τεχνολογία ως έναν από τους κύριους ενόχους: «Πρόκειται για έναν πληθυσμό που έχει μεγαλώσει κάνοντας πολλά ταυτόχρονα, με τη χρήση της τεχνολογίας, κάτι που συχνά επιδεινώνεται από την έλλειψη ύπνου που οδηγεί σε υψηλά επίπεδα λήθης», είπε.
6. Δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε σε αυτό που διαβάζουμε
Ακόμα κι αν δεν διασπάται η προσοχή σας, δεν απορροφάτε τις πληροφορίες που διαβάζετε online όπως όταν διαβάζετε ένα βιβλίο. Αυτό οφείλεται στο υπερκείμενο. Αυτά τα πολύχρωμα μικρά links που είναι διάσπαρτα σε όλα online άρθρα κάνουν την εργασία του εγκεφάλου σας σκληρότερη από ό,τι θα ήταν διαφορετικά, αφήνοντας λιγότερη δύναμη στον εγκέφαλο να επεξεργάζεται ό,τι διαβάζετε. Ακόμα και μόνο η ανάγνωση στις οθόνες, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την κατανόηση.
7. Δεν μπορούμε να βρούμε δρόμο χωρίς GPS
Οι άνθρωποι που βασίζονται στο GPS για να βρουν το δρόμο έχουν λιγότερη δραστηριότητα στον ιππόκαμπο, μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται τόσο στην μνήμη όσο και στην πλοήγηση, σύμφωνα με μια σειρά μελετών. Η χρήση της χωρικής μνήμης, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση οπτικών ερεθισμάτων για την ανάπτυξη «γνωστικών χαρτών» που θυμούνται τις διαδρομές, δεν λειτουργεί μόνο ως GPS αλλά και μπορεί να αποτρέψει προβλήματα μνήμης που εμφανίζονται σε μεγαλύτερες ηλικίες, σύμφωνα με μελέτες. Μια μελέτη του 2008 από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου διαπίστωσε ότι οι οδηγοί ταξί είχαν περισσότερο αναπτυγμένο ιππόκαμπο από τους άλλους οδηγούς -ίσως επειδή είναι τόσο εξοικειωμένοι με το να πλοηγούνται στις πόλεις με τη χρήση της χωρικής μνήμης, αντί να στηρίζονται σε GPS (αν και αυτό μάλλον δεν ισχύει πλέον).
8. Εγκέφαλος ναρκομανή
Ο «εθισμός στο Διαδίκτυο» δεν είναι μόνο μια έννοια που πετούν οι γονείς στα παιδιά για να τα τρομοκρατήσουν. Περνώντας πάρα πολύ χρόνο στο Διαδίκτυο μπορεί πραγματικά να προκαλέσει αλλαγές στον εγκέφαλο, οι οποίες μιμούνται αυτές που προκαλούνται από τα ναρκωτικά και την εξάρτηση από το αλκοόλ, σύμφωνα με μια μελέτη του 2012. Οι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο -κυρίως όσοι δεν τρώνε, δεν πηγαίνουν σχολείο και δεν κοιμούνται για να παίζουν για μέρες- έχουν μη φυσιολογικά λευκή και φαιά ουσία στον εγκέφαλό τους, που διαταράσσει και παραλύει τις περιοχές που εμπλέκονται στην επεξεργασία των συναισθημάτων και στην ρύθμιση της προσοχής και της λήψης αποφάσεων. Αλκοολικοί και ναρκομανείς έχουν εντυπωσιακά παρόμοιες ανωμαλίες του εγκεφάλου, διαπίστωσε η μελέτη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου