Ικανούς και θετικούς για τα συμφέροντα της Ρωσίας κρίνει τους χειρισμούς του Βλαντιμίρ Πούτιν στις εξελίξεις στη Ρωσία, καθώς δημιούργησε δεδομένα και στρατιωτικά χωρίς να ρίξει ούτε μία σφαίρα και αφήνει με ελάχιστα περιθώρια αντίδρασης την ΕΕ και τις ΗΠΑ, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων της Γαλλίας (IRIS), Πασκάλ Μπονιφάς. Ο Μπονιφάς εκτιμά ότι ο Πούτιν προχώρησε σε ένα βίαιο ισχυρό πλήγμα ενισχύοντας τη στρατιωτική του παρουσία στην Κριμαία χωρίς, όμως, ν’ ανοίξει πυρ. Παίρνει την πρωτοβουλία αυτή χωρίς να μπει σε πόλεμο. Δια της στρατηγικής αυτής, ο Πούτιν επαναθέτει το παιχνίδι υπέρ του, τροποποιώντας με στρατιωτικά μέσα τη σχέση πολιτικής και διπλωματικής ισχύος, υπενθυμίζοντας σαφώς ότι η Ρωσία δεν θέλει να εξαιρείται και θέλει να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματά της στην Ουκρανία.
Υποστηρίζει ότι μετά την ήττα που συνιστούσε η ανατροπή του προστατευόμενου του στο Κίεβο, ο Πούτιν, θέτοντας την απειλή ενός διχασμού και δημιουργώντας δεδομένα στην Κριμαία, ανατρέπει πλήρως στην κατάσταση υπέρ του. Αφήνει έτσι πολύ λίγες πιθανότητες αντεπίθεσης στις άλλες χώρες. Είναι μια νέα επίδειξη δύναμης του Ρώσου προέδρου, απέναντι στους Δυτικούς και στους Ουκρανούς. Επαναβεβαιώνει την ύπαρξη ενός μετασοβιετικού χώρου, αυτός που είχε πει ότι η διάλυση της ΕΣΣΔ ήταν η χειρότερη γεωπολιτική καταστροφή του 20ου αιώνα.
Κατά τον Μπονιφάς, ο Πούτιν έχει κατά νου δύο προηγούμενα: αυτό της Αμπχαζίας και αυτό της νότιας Οσσετίας, δύο ρωσόφωνων περιοχών που αποσχίστηκαν και για τις οποίες ο Γεωργιανός πρόεδρος Σαακσβίλι προσπάθησε ν’ αντιδράσει δια της βίας έχοντας την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα τον βοηθούσαν. Αλλά οι ΗΠΑ δεν τον βοήθησαν στρατιωτικά, παρά το ότι τότε στην εξουσία ήταν ο Τζωρτζ Μπους ο νεότερος. Είναι ακόμη πιο απίθανο σήμερα να δούμε τον Ομπάμα να δίνει χείρα βοηθείας στρατιωτικά στην Ουκρανία.
Επιπλέον, εκτός από τα προηγούμενα στη Γεωργία, ο διευθυντής του γαλλικού ινστιτούτου πιστεύει ότι η Ρωσία δεν έχει ακόμη σήμερα χωνέψει τον πόλεμο στο Κόσοβο και την ανεξαρτησία του από τη Σερβία. Η οργάνωση δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησίας της Κριμαίας θα επιτρέψει στη Ρωσία να έρθει σε αντίθεση με τις αρχές της εδαφικής ακεραιότητας και το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση, και να πάρει την εκδίκησή της από τους Δυτικούς σχετικά με το Κόσοβο.
Ως προς το κατά πόσο πρόκειται για τη σοβαρότερη κρίση που καλούνται ν’ αντιμετωπίσουν ΗΠΑ και ΕΕ μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και για το αν υπάρχει επιστροφή στον ψυχρό πόλεμο, ο Μπονιφάς εμφανίζεται επιφυλακτικός. Θεωρεί ότι πιθανώς είναι μια πολύ σοβαρή κρίση ανάμεσα στη Ρωσία και τους Δυτικούς, αλλά δεν είναι η πιο μεγάλη κρίση που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι από τον πόλεμο του Κόλπου το 1990 και μέχρι αυτόν κατά του Ιράκ το 2003, από τους πολέμους στα Βαλκάνια τη δεκαετία του ’90 μέχρι την ιρανική κρίση, υπήρξαν πολυάριθμες άλλες παγκόσμιες κρίσεις. Εκτιμά ότι σίγουρα πρόκειται για ένα σημείο καμπής ανάμεσα στη Ρωσία και στους Δυτικούς. Κυρίως δε γιατί είναι η πιο ισχυρή επίδειξη δύναμης της Ρωσίας απέναντι τους, με εξαίρεση τον Αύγουστο του 2008 κατά τη διάρκεια του οποίου έλαβε χώρα ένοπλη σύρραξη, ένας μίνι πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και στη Γεωργία.
Τέλος, όσο για το τι μέσα έχουν ΕΕ και ΗΠΑ για να επιβάλλουν κυρώσεις ή να πιέσουν τη Ρωσία, ο Μπονιφάς είναι πολύ συγκρατημένος καθώς πιστεύει ότι έχουν πολύ λίγες επιλογές. «Η στρατιωτική επιλογή αποκλείεται εξαρχής καθώς θα ήταν μια καταστροφή και κανείς δεν εύχεται να ξεκινήσει ένας πόλεμος από τον οποίο θα χάσουν όλοι. Οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν υπερβολικά το στρατιωτικό εργαλείο τη δεκαετία του 2000 και ο Ομπάμα έχει καταστήσει σαφή την πρόθεσή του να μην ξεκινά στρατιωτικές περιπέτειες. Είδαμε ότι είναι ήδη δύσκολο να σταματήσει κανείς έναν πόλεμο ενάντια σε έναν αδύναμο αντίπαλο όπως το Ιράκ. Είναι λοιπόν πολύ πιο δύσκολο να τον σταματήσεις απέναντι σε έναν ισχυρό αντίπαλο, όπως η Ρωσίας, που επιπλέον είναι η δεύτερη πυρηνική δύναμη στον κόσμο. »
Απομένουν, φυσικά, οι οικονομικές κυρώσεις αλλά είναι δίκοπο μαχαίρι, υποστηρίζει, καθώς δεν μπορεί να σταματήσει η εισαγωγή αερίου από τη Ρωσία που είναι απαραίτητη για την ΕΕ. Υπάρχει η προοπτική της ακύρωσης της συνόδου της G8 ή ακόμη και ο αποκλεισμός της Ρωσίας από την ομάδα της G8, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι αυτό θα έχει τόσο μεγάλο κόστος. Η δυσκολία είναι να δοθεί ταυτόχρονα ένα μήνυμα αποφασιστικότητας απέναντι στην Μόσχα και να συνεχιστεί και ο διάλογος μαζί της, καθώς η λύση στην ουκρανική κρίση δεν μπορεί να έρθει χωρίς αυτούς. Το να αποκλειστεί η Ρωσία από τους G8 θα μπορούσε σίγουρα να έχει ένα πολύ ισχυρό συμβολικό βάρος αλλά το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει η ανάγκη συνομιλίας με τη Ρωσία όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά εξίσου και για τη Συρία και για το Ιράν και για άλλες μεγάλες κρίσεις.
Ο Μπονιφάς καταλήγει λέγοντας ότι «μέσα σε όλη του την κτηνωδία, ο Πούτιν έπαιξε με μεγάλη ικανότητα γιατί γνωρίζει ότι δεν έχει πολλά πράγματα να χάσει. Ανάμεσα στα κέρδη που μπορεί να πετύχει και στις απώλειες που μπορεί να έχει, τα κέρδη του είναι σαφώς πολύ περισσότερα από τις απώλειες».
Μετάφραση – προσαρμογή Μάρκο Πόλο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου