Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν η ανεξαρτησία του Νότιου Σουδάν, θα πυροδοτήσει και άλλες αποσχίσεις περιοχών στην υποσαχάρια Αφρική. Σίγουρα όμως θα προκαλέσει αναθεωρήσεις στα παράλογα χαραγμένα αποικιοκρατικά σύνορα της ηπείρου.
Οι μελλοντικές αποσχίσεις περιοχών δεν είναι απίθανες, αλλά προς το παρόν δεν προβλέπονται. Από τη στιγμή που δεν υφίστανται εθνικά και θρησκευτικά πογκρόμ, ή καταρρεύσεις κρατών, οι ελίτ που κυβερνούν είναι ευχαριστημένες με το υπάρχον καθεστώς συνόρων.
Η βασική αρχή που ανέκαθεν ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των αφρικανικών χωρών, είναι ότι τα σύνορα που κληρονομήθηκαν από τις αποικιακές δυνάμεις θα πρέπει να παραμείνουν ανέπαφα. Οι νέες αφρικανικές ελίτ απαίτησαν την απελευθέρωσή τους από το αποικιοκρατικό καθεστώς, αλλά το γεγονός ότι βιάζονταν να το πετύχουν, σημαίνει ότι αναγκάστηκαν να περιορισθούν στα προϋπάρχοντα σύνορα. Η διεθνής αναγνώριση της ανεξαρτησίας των νέων χωρών, σήμαινε κα τη νομιμοποίηση των παλιών αποικιακών μεθορίων. Αυτό συνέφερε στις τοπικές ελίτ, που διαδέχθηκαν τους αποικιοκράτες. Παράλληλα, η δημιουργία νέων κρατών, εντός των προκαθορισμένων από παλιά συνόρων, παρείχε στις νέες ελίτ μια ασφάλεια από την επιθετικότητα των γειτόνων τους.
Ποτέ δεν κηρύχτηκε πόλεμος στην Αφρική εξαιτίας συνοριακών και εδαφικών διενέξεων. Ότι πόλεμος έγινε, έγινε για τον έλεγχο κάποιου κράτους (Ανγκόλα, Μοζαμβίκη, Κονγκό). Οι πιο σημαντικές απόπειρες ήταν αυτή της Κατάνγκα για αποσκίρτηση από το πρώην βελγικό Κονγκό, και της Μπιάφρα από την Νιγηρία. Και οι δυο απέτυχαν, ενώ δεν έτυχαν καμίας υποστήριξης από τις υπόλοιπες αφρικανικές χώρες.
Μια εξαίρεση (πριν το Σουδάν), είναι η Ερυθραία, που αποχωρίστηκε από την Αιθιοπία το 1991. Όμως οι Ιταλοί διοικούσαν την Ερυθραία ξεχωριστά από την Αιθιοπία, όταν και οι δυο χώρες αποτελούσαν μέρος της αφρικανικής τους αυτοκρατορίας. Μετά τον Β`ΠΠ, η Αιθιοπία απορρόφησε την Ερυθραία, ενώ οι κάτοικοι της δεύτερης έβλεπαν την ανεξαρτητοποίηση της χώρας τους από την Addis Ababa ως μια νέα μορφή απαλλαγής τους από την αποικιοκρατία.
Η αφρικανική κυρίαρχη άποψη είναι ότι το απαράβατο των εθνικών συνόρων συνεισφέρει στην ειρηνική επίλυση διακρατικών προβλημάτων και διαφωνιών. Οι διανοούμενοι θεωρούν ότι αυτό ταιριάζει με μια γενικότερη αίσθηση κοινής αφρικανικής ταυτότητας και ενότητας. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τις «Ηνωμένες Πολιτείες της Αφρικής», κυρίως εκ μέρους των πληθυσμών, και όχι τόσο εκ μέρους των ελίτ που κυβερνούν, και που επωφελούνται από το υπάρχον σύστημα κρατών.
Αναγνωρίζοντας την προσδοκία για μια ευρύτερη αφρικανική ενότητα, η Αφρικανική Ένωση είναι ο μόνος διεθνής οργανισμός που αρνείται να αναγνωρίσει την απόλυτη κυριαρχία των εθνών κρατών, περισσότερο στη θεωρία παρά στη πράξη, όπως αποδεικνύει η διστακτικότητά της να αντιπαρατεθεί με τον Robert Mugabe της Ζιμπάμπουε αναφορικά με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Αφρικανική Ένωση είναι γενικά εχθρική απέναντι στα αποσχιστικά κινήματα, και αρνείται ακόμη να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Σομαλιλάνδης, παρά το ότι το μικρό αυτό κράτος λειτουργεί μια χαρά από το 1991, αν και περικλείεται από επικίνδυνους γείτονες.
Ένα ανεξάρτητο Νότιο Σουδάν αμφισβητεί αυτές τις προσδοκίες. Μετά από μια ολόκληρη γενιά εμφυλίων πολέμων εξαιρετικής βίας, το Νότιο Σουδάν κέρδισε την ανεξαρτησία του, αναγνωριζόμενο από αρκετές αφρικανικές κυβερνήσεις, ενώ η ειρήνη του με το Σουδάν, έχει τις εγγυήσεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Νορβηγίας, και της Κένυας.
Το παλιό αποικιακό Αγγλικό και Αιγυπτιακό Σουδάν, διαχωρίστηκε σε δυο ανεξάρτητα κράτη. Υπάρχουν ακόμη αρκετές διενέξεις μεταξύ τους όπως τα σύνορα, το ποια είναι η εθνικότητα κάποιου που γεννιέται στο ένα αλλά ζει στο άλλο κράτος, τα έσοδα του πετρελαίου, κλπ. Μέχρι σήμερα, αυτά αποτελούσαν εσωτερικά προβλήματα. Τώρα όμως είναι προβλήματα μεταξύ δυο κυρίαρχων κρατών.
Πρόκειται για μια εντελώς καινούργια πραγματικότητα για την υποσαχάρια Αφρική, που μπορεί κάλλιστα να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου