Οι μεγαλύτεροι χαμένοι των σημερινών πολιτικών αναταραχών στον αραβικό κόσμο, είναι οι χριστιανικές μειονότητες της Μέσης Ανατολής.
Πολύ πριν την αραβική άνοιξη, η ιστορική χριστιανική κοινότητα του Ιράκ είχε συρρικνωθεί δραματικά, με την φυγή δεκάδων χιλιάδων Χριστιανών, που προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τις επιθέσεις των Ισλαμιστών παραστρατιωτικών.
Η πλημμυρίδα προσφύγων από τη Συρία, συμπεριλαμβάνει πολλούς Χριστιανούς της εκεί μειονότητας, που ανησυχούν για μια ισλαμική ανάληψη της εξουσίας, σε περίπτωση πτώσης του Άσαντ.
Εν τω μεταξύ, οι περισσότεροι Κόπτες της Αιγύπτου, που αποτελούν το 10% του πληθυσμού, ανησυχούν σφόδρα για την εκλογή του προέδρου Mohammed Morsi, της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Όπως λέει η εκδότρια της εφημερίδας Watani, που απευθύνεται στους Κόπτες, Samia Sidhom: «Υπάρχει η αίσθηση ότι η δημοκρατία για εμάς θα είναι καταστροφή…».
Η κοπτική εκκλησία έχει ηλικία πάνω από 19 αιώνες, και βασίζεται στις διδαχές του Αγίου Μάρκου, που έφερε τον Χριστιανισμό στην Αίγυπτο.
Το τι θα κάνει ή δεν θα κάνει ο νέος πρόεδρος, θα δείξει αν οι Χριστιανοί θα συνεχίσουν να έχουν δικαιώματα στην Αίγυπτο, και θα αποτελέσει οδηγό του τι μέλλει γενέσθαι και στην Συρία.
«Στην αρχή, οι Κόπτες είχαν ελπίδες στην επανάσταση», μου λέει η Sidhom. «Επί Μουμπάρακ υπήρχαν εντάσεις με τους φανατικούς Ισλαμιστές, και σημειώνονταν επιθέσεις στους ναούς μας. Για να λειτουργήσει κάποιος ναός, χρειάζονταν ειδική άδεια, κάτι που σπάνια δίνονταν, οπότε και εκκλησιαζόμασταν σε πρόχειρες εγκαταστάσεις, ευάλωτες σε επιθέσεις», λέει.
«Πιστεύαμε πως η επανάσταση θα μας έλυνε τα προβλήματα… πολλοί εξεπλάγησαν για το πώς μπόρεσαν οι Ισλαμιστές να ελέγξουν τελικά την κατάσταση».
Στο καθεστώς Μουμπάρακ, λέει, οι φανατικοί Μουσουλμάνοι δεν είχαν δύναμη. Τώρα, οι νεαροί Σαλαφίτες απειλούν τους Κόπτες, ακόμη και σε κοινότητες που επί αιώνες οι δυο θρησκευτικές ομάδες συμβίωναν αρμονικά. Πολλοί ναοί έχουν πυρποληθεί.
Κάποιοι ναοί ξανακτίστηκαν από τον στρατό, ο οποίος όμως πραγματοποίησε αιματηρή επίθεση εναντίον Κοπτών που διαδήλωναν ειρηνικά τον περασμένο Μάρτιο, κάτι που προκάλεσε έντονη πικρία.
Τώρα, με τον νέο πρόεδρο, πολλοί φοβούνται πως θα υπάρχουν ακόμη περισσότερες διακρίσεις, ενώ οι Χριστιανές θα αναγκαστούν να φορούν πέπλα και μαντίλες.
Ο μεγαλύτερος όμως φόβος είναι μη τυχόν το νέο καθεστώς προσπαθήσει να επιβάλλει συνταγματικά τον ισλαμικό νόμο της Σαρίας. Προς το παρόν, αυτό επιδιώκει το κόμμα Nour (Σαλαφιστές), ενώ το κόμμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στηρίζει μια πιο αόριστη πρόβλεψη του ισχύοντος Συντάγματος, που θέλει τις αρχές της Σαρίας ως την βάση της νομοθεσίας.
Ο μεγαλύτερος όμως φόβος είναι μη τυχόν το νέο καθεστώς προσπαθήσει να επιβάλλει συνταγματικά τον ισλαμικό νόμο της Σαρίας. Προς το παρόν, αυτό επιδιώκει το κόμμα Nour (Σαλαφιστές), ενώ το κόμμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στηρίζει μια πιο αόριστη πρόβλεψη του ισχύοντος Συντάγματος, που θέλει τις αρχές της Σαρίας ως την βάση της νομοθεσίας.
Στο τέλος, η Αδελφότητα μάλλον θα εφαρμόσει μια συντηρητική εκδοχή του Ισλάμ, στην οποία δεν θα δίνεται έμφαση στην εθνικότητα αλλά σε μια πανισλαμική κοινότητα. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με την Sidhom, θα αποκλείσει τόσο τους Κόπτες, όσο και τις άλλες θρησκευτικές μειονότητες.
Οι Κόπτες δεν ξεχνούν, ούτε και οι μετριοπαθείς Αιγύπτιοι, πως το 2007 ο Morsi είχε προτείνει σχέδιο νόμου, που θα απέκλειε τους Κόπτες και τις γυναίκες, από το να μπορούν να εκλεγούν στην προεδρία της χώρας. Στο τέλος, κατόπιν αντιδράσεων, το νομοσχέδιο αποσύρθηκε.
Αν ο Morsi θέλει ειλικρινά να δείξει καλή πίστη στους Κόπτες, θα πρέπει να πάρει συγκεκριμένα μέτρα. Πρώτον, όπως αναφέρει το παρατηρητήριο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα μπορούσε να τιμωρήσει τους υπεύθυνους θρησκευτικής βίας. Κάτι τέτοιο θα έδινε έναν νέο τόνο στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα. Παράλληλα, αν επέτρεπε την ανέγερση νέων ναών, οι Κόπτες θα είχαν νέες ελπίδες. Βέβαια, πολλοί αμφιβάλλουν αν ο πρόεδρος είναι ιδεολογικά ικανός να πάρει τέτοιου είδους πεφωτισμένες αποφάσεις.
Στο τέλος θα κριθεί για το πώς θα χειριστεί την κοπτική μειονότητα. Η στάση του θα δείξει αν αντιλαμβάνεται, και πως, τον πλουραλισμό, την δημοκρατία, και τον εκσυγχρονισμό. Η Δύση θα πρέπει να τον πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση, και να εξαρτήσει την βοήθεια της πάνω σ αυτά τα ζητήματα. Δεν μπορεί όμως να τον εξαναγκάσει.
S.A.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου