Τετάρτη 29 Αυγούστου 2012

Το διπλωματικό αδιέξοδο στην υπόθεση Ασάνζ: Η εικόνα ενός πλανήτη σε σύγχυση


Είναι μια από τις σκηνές του καλοκαιριού. Μας έρχεται από το Λονδίνο, αλλά δεν μας την προσφέρει ούτε ο πρίγκιπας Χάρι ούτε οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Την Κυριακή 19 Αυγούστου, ο Τζούλιαν Ασάνζ εμφανίστηκε στο μπαλκόνι της πρεσβείας του Ισημερινού, στον πρώτο όροφο ενός γοητευτικού κτιρίου του Νάιτσμπριτζ, δίπλα στο Χάροντς, και εκφώνησε ένα δεκάλεπτο λόγο με τον οποίο ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν το κυνήγι μαγισσών κατά του ίδιου και του Wikileaks.
Στα 41 του χρόνια, ο ιδρυτής του ιστότοπου αυτού έχει γίνει ο διασημότερος πολιτικός πρόσφυγας του κόσμου και ο ήρωας των «αγανακτισμένων» του πλανήτη.
Εδώ και δύο μήνες, ο Ασάνζ ζει σε ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα αυτής της πρεσβείας για να αποφύγει την έκδοσή του στη Σουηδία, καθώς φοβάται ότι η τελευταία θα τον παραδώσει στους Αμερικανούς.
Στο δρόμο, οι οπαδοί του είχαν συγκεντρωθεί για να του εκφράσουν την υποστήριξή του. Ανάμεσά τους ήταν και ο Κρεγκ Μάρεϊ, πρεσβευτής της Βρετανίας στο Ουζμπεκιστάν από το 2002 ως το 2004, ο οποίος ήταν από αυτούς που πήραν το λόγο. Ο Μάρεϊ είναι ένας άνθρωπος οργισμένος, και δικαιολογημένα: η σταδιοδρομία του στο Φόρεϊν Οφις διακόπηκε απότομα επειδή επέκρινε ανοιχτά τις μεθόδους του ουζμπέκου δικτάτορα Ισλάμ Καρίμοφ. Ηταν η εποχή που οι Δυτικοί ξεκινούσαν τον πόλεμο κατά του Αφγανιστάν και χρειάζονταν τη συνεργασία του Καρίμοφ, όσο βίαια κι αν μεταχειριζόταν ο τελευταίος τους αντιπάλους του.
Μετά την περιπέτεια αυτή, ο Μάρεϊ έγινε ο υπερασπιστής των “whistleblowers”, των ανθρώπων δηλαδή που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στη δουλειά τους. Οι σεξουαλικές κατηγορίες για τις οποίες πρέπει να απαντήσει ο Ασάνζ στη Σουηδία θα χρησιμοποιηθούν για να τον εμποδίσουν να συνεχίσει να αποκαλύπτει μυστικά έγγραφα; Ο πρώην πρεσβευτής δεν θα εκπλησσόταν καθόλου με κάτι τέτοιο.
Κάπως έτσι έχει οδηγήσει η υπόθεση Ασάνζ σε ένα διπλωματικό αδιέξοδο. Μια υπόθεση που ξεκίνησε ως μια παγκόσμια μάχη για τη διαφάνεια κατέληξε σε σίριαλ. Μια περιπέτεια όπου ο πρωταγωνιστής της, ένας ταλαντούχος χάκερ που ονειρευόταν την επανάσταση, προδόθηκε από τις αδυναμίες του. Οπου οι δυτικές δυνάμεις χάνουν την ψυχραιμία τους. Οπου ένας λαϊκιστής λατινοαμερικανός πρόεδρος, ο Ραφαέλ Κορέα, πιστεύει πως μπορεί να κερδίσει πόντους παίζοντας το αντιαμερικανικό χαρτί στο όνομα μιας ελευθερίας της έκφρασης, την οποία κακοποιεί στη χώρα του.
Στην υπόθεση αυτή συναντάμε ένα νεαρό αμερικανό στρατιώτη που σαπίζει στη φυλακή επειδή παρέδωσε μυστικά έγγραφα στον Wikileaks (τον Μπράντλεϊ Μάνινγκ), έναν πρώην πρεσβευτή που πήρε τοις μετρητοίς τα ανθρώπινα δικαιώματα (τον Κρεγκ Μάρεϊ), έναν ισπανό πρώην δικαστή που αποπέμφθηκε επειδή ξεπέρασε τα όρια και σήμερα έχει αναλάβει την υπεράσπιση του Ασάνζ (τον Μπαλτάσαρ Γκαρθόν) και έναν πρώην αστυνομικό από τη Λευκορωσία (τον Αλεξάντρ Μπαράνκοφ) που βρέθηκε στις φυλακές του Ισημερινού για να μη διαταραχθούν οι σχέσεις του Κορέα με τον τελευταίο δικτάτορα της Ευρώπης (τον Λουκασένκο).
Όλα αυτά διαρκούν εδώ κι ένα ενάμιση χρόνο και επιβαρύνουν τον βρετανό φορολογούμενο. Κι όμως, γράφει η Σιλβί Κοφμάν στη Μοντ, τα πράγματα θα μπορούσε να έχουν εξελιχθεί διαφορετικά. Ο Ασάνζ ήταν ένας άνθρωπος κεφάτος, γοητευτικός, κάπως μεθυσμένος από το γεγονός ότι ήταν πίσω από τη μεγαλύτερη διπλωματική διαρροή στον κόσμο, αλλά πάντως ένας άνθρωπος με τον οποίο μπορούσες να συνεργαστείς. Η δικαστική του διαμάχη με τη Σουηδία, η φυλάκισή του στο Λονδίνο και στη συνέχεια η ημι-απομόνωσή του σ’ένα αρχοντικό μακρυά από την πρωτεύουσα, η απόφαση των μεγάλων εταιρειών να μπλοκάρουν κάθε πληρωμή του Wikileaks μέσω Internet, οι πληροφορίες ότι στις ΗΠΑ ετοιμάζεται η δίκη του, τον οδήγησαν στην παράνοια και τη μνησικακία.
Ο Ασάνζ απαίτησε να του ζητήσει συγγνώμη η Νιου Γιορκ Τάιμς επειδή δημοσίευσε ένα αρνητικό πορτρέτο του, τα έβαλε με την Γκάρντιαν και κατηγόρησε τη Μοντ ότι λογόκρινε ορισμένα αμερικανικά διπλωματικά έγγραφα. Κι όλα αυτά, βεβαιώνοντας ταυτοχρόνως ότι τους αγαπά όλους. Τα μέσα ενημέρωσης του κατεστημένου τον βοήθησαν στην υπόθεση του Wikileaks, αλλά εκείνος δεν μπορούσε να τους έχει εμπιστοσύνη. Και η ειρωνεία είναι ότι αντί γι’αυτά διάλεξε το κανάλι του Κρεμλίνου, το Russia Today, αφού είχε ανάγκη να ακουστεί. Εκεί γνώρισε τον Κορέα και συναντήθηκαν τα αντιιμπεριαλιστικά τους πάθη.
Η άλλη ειρωνεία είναι ότι ο Κορέα απέλασε το 2011 την αμερικανίδα πρεσβευτή στο Κίτο επειδή έμαθε – από τον Wikileaks – ότι τον κατηγορούσε για τη στρατολόγηση ενός διεφθαρμένου αστυνομικού.
Για να ξαναρχίσει η πραγματική συζήτηση, που αφορά τη διαφάνεια, θα πρέπει η Ουάσινγκτον να δεχθεί ότι ο Wikileaks και ο Ασάνζ πρέπει να τύχουν της ίδιας προστασίας με τη Νιου Γιορκ Τάιμς. Και η Σουηδία να δεχθεί να τον ανακρίνει στο Λονδίνο.

(Πηγή: Le Monde, ΑΜΠΕ)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου