Σε άβολη θέση στο πεδίο του ενεργειακού ανταγωνισμού έχει έρθει η Ελλάδα μετά την απόρριψη από τους Αζέρους του αγωγού φυσικού αερίου ITGI ως επιλογής για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Κασπίας και συγκεκριμένα του κοιτάσματος Shah Deniz ΙΙ. Η ελληνική κυβέρνηση είχε ταχθεί επανειλημμένως υπέρ του συγκεκριμένου αγωγού με δημόσιες δηλώσεις στελεχών και κοινές ανακοινώσεις των υπουργείων Εξωτερικών και Περιβάλλοντος, μετά από αυτή την εξέλιξη, όμως, το «παιχνίδι» για το ποιος αγωγός θα μεταφέρει το φυσικό αέριο του αζέρικου κοιτάσματος Shah Deniz II αναδιατάσσεται με τον κύριο αντίπαλο του ITGI, τον ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline), να αυξάνει τις πιθανότητες επικράτησής του και να επαναπροσδιορίζει τη στρατηγική του.
Η ελληνική πλευρά δεν επιθυμούσε τον ΤΑΡ διότι, σύμφωνα με τη χάραξή του, αφού περάσει από ελληνικό έδαφος θα καταλήγει στην Αλβανία πριν διασυνδεθεί υποθαλάσσια με την Ιταλία, ενώ ο ITGI ένωνε απευθείας Ελλάδα – Ιταλία. Τώρα η Αθήνα θα πρέπει να πάρει τις αποφάσεις της με βάση τα νέα δεδομένα, ειδάλλως κινδυνεύει να μείνει χωρίς αγωγό, διότι η χάραξη των άλλων δύο που σχεδιάζονται στην περιοχή, του Nabucco και του αγωγού Νοτιοανατολικής Ευρώπης (South Eastern European Pipeline – SEEP), δεν προβλέπει διέλευση απο ελληνικό έδαφος. Ο Nabucco, ο οποίος βρισκόταν στα πρόθυρα της εγκατάλειψης ως project επειδή θεωρείτο υπερφιλόδοξο, κοστοβόρο και ως εκ τούτου μη βιώσιμο, «αναστήθηκε» ως Nabucco West και θα περνά από την Τουρκία στη Βουλγαρία και στη συνέχεια μέσω Ρουμανίας και Ουγγαρίας θα καταλήγει στο Baumgarten της Αυστρίας, ενώ προκειμένου να μειωθεί το κόστος αλλά και να είναι ρεαλιστική η τροφοδότησή του με αέριο θα έχει το ήμισυ της αρχικής χωρητικότητας του, 31 δισ. κυβικά μέτρα. Ο Nabucco ανταγωνίζεται με τον SEEP (ακολουθεί την ίδια χάραξη) για το βόρειο τμήμα του λεγόμενου νότιου διαδρόμου, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, θα καταλήγει στην Αυστρία και όχι στην Ιταλία.
Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από την κοινοπραξία του Shah Deniz II (η αζέρικη SOCAR, η νορβηγική Statoil και η BP) στα μέσα του 2013, οπότε και προγραμματίζεται επένδυση ύψους 15 δισ. ευρώ για την παραγωγή αερίου στο κοίτασμα-μαμούθ. Μέχρι τότε θα συνεχιστούν οι συζητήσεις με τον ΤΑΡ για τη νότια διαδρομή και με τον Nabucco και τον SEEP για τη βόρεια (αμφότερες εντάσσονται στο πλαίσιο του «νότιου διαδρόμου» που προωθεί η Ε.Ε. για να μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία). Στο τέλος θα επιλεγεί, ενδεχομένως, μόνο μία από τις δύο χαράξεις, η βόρεια ή η νότια, με τη βόρεια να αποτελεί αρνητική προοπτική διότι παρακάμπτει την Ελλάδα.
Την κατάσταση περιπλέκει η πρόθεση της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν να κατασκευάσουν ένα νέο αγωγό (!), τον Trans Anatolian Pipeline, για τον οποίο έπεσαν ήδη οι υπογραφές, ο οποίος σχεδιάζεται με τέτοιο τροπο ωστε να «κουμπώνει» με οποιονδήποτε άλλον τελικά επιλεγεί, προκειμένου έτσι να δώσει πλεονέκτημα στους δύο εταίρους.
Ο ΤΑΡ προβάλλει ως πλεονέκτημά του ότι έχει εξασφαλισμένη (αυτο)χρηματοδότηση ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ενώ ο ITGI βασιζόταν σε κονδύλια απο το ΕΣΠΑ (800 εκατ. ευρώ) και από το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης στον τομέα της Ενέργειας (EEPR). Επίσης, ο ΤΑΡ επικαλείται τη σύνθεση της κοινοπραξίας, στην οποία συμμετέχουν ο νορβηγικός κολοσσός Statoil, η ελβετική EGL και η γερμανική Ε.ΟΝ και τα συμβόλαια που ήδη έχει κλείσει για τη διοχέτευση του αζέρικου αερίου στις μεγάλες αγοράς της Γερμανίας και της Ελβετίας.
Ο διευθυντής της κοινοπραξίας ΤΑΡ, Kjenil Tungland, μιλώντας στο EuroActiv μετά την απόφαση της κοινοπραξίας Shah Deniz II να απορρίψει τον ITGI δήλωσε ότι κατά τη γνώμη του η εξέλιξη είναι οριστική: «Μπορώ να επιβεβαιώσω το εξής: δέχθηκα μια επιστολή από την αζέρικη SOCAR. Στην επιστολή αυτή ο ΤΑΡ προσκαλείται σε αποκλειστικές διαπραγματεύσεις με την κοινοπραξία Shah Deniz. Στην επιστολή επίσης σημειώνεται ότι η απόφαση της κοινοπραξίας Shah Deniz είχε ομόφωνη στήριξη από όλα τα μέλη της και ότι είναι τελική. Επομένως, οι τρεις λέξεις “αποκλειστικές”, “ομόφωνα” και “τελική” είναι μέσα στην επιστολή και είναι σαφές ότι δεν υπάρχει τίποτα προσωρινό για την απόφασή τους», υπογράμμισε ο Tungland, ο οποίος πρόσθεσε ότι η πρόταση του ΤΑΡ για συνεργασία με τον ITGI δεν βρίσκεται πλέον στο τραπέζι. «Δεν βλέπω ότι πρέπει να αλλοιώσουμε την απόφαση του Shah Deniz ενώνοντας τις δυνάμεις μας με τον ITGI, αυτό θα μας πήγαινε πολλά βήματα πίσω»…
Ποια είναι η επιλογή στην οποία εγκλωβίστηκε η χώρα μας
Ο ITGI (ΔΕΠΑ και ιταλική EDISON) δεν παραδέχεται ότι έχει βγει εκτός παιχνιδιού -αυτό υποστηρίζουν η ελληνική κυβέρνηση και στελέχη των δύο εταιριών- ωστόσο η μόνη πιθανή εξέλιξη, σύμφωνα με ορισμένους, είναι η διασύνδεσή του με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB (Κομοτηνή-Στάρα Ζαγκόρα). Η ελληνική πλευρά πάντως μπορεί, ίσως, να αξιοποιήσει διαπραγματευτικά το συμβόλαιο που έχει με την EDISON. Ωστόσο, τα συμφέροντα Ελλάδας και Ιταλίας δεν συμπίπτουν, καθώς η Ελλάδα θα είναι κυρίως χώρα διέλευσης ενώ η Ιταλία πρωτίστως χώρα κατανάλωσης και οι επιδιώξεις τους είναι διαφορετικές. Η Ιταλία δεν «καίγεται» για τον ITGI , εν αντιθέσει με την Ελλάδα, η οποία εγλωβίστηκε στην επιλογή του συγκεκριμένου αγωγού απορρίπτοντας την επίμονη πρόταση του ΤΑΡ για συγχώνευση των δύο projects και κοινή κάθοδο των δύο αγωγών στη διεκδίκηση μεταφοράς του αζέρικου φυσικού αερίου στη Ευρώπη. Ενα από τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο ITGI ήταν η αμφιβολία της κοινοπραξίας του Shah Deniz II για τη δυνατότητα της ΔΕΠΑ, η οποία βρίσκεται υπό ιδιωτικοποίηση, να υποστηρίξει τον αγωγό. Σημειωτέον ότι βάσει του Μνημονίου 2 η κυβέρνηση οφείλει να διαχωρίσει τη ΔΕΠΑ από τη ΔΕΣΦΑ πριν προχωρήσει στην πώλησή τους. Επιπλέον, φαίνεται ότι από τα ΕΛΠΕ, βασικό μέτοχο της ΔΕΠΑ, επίκειται αποεπένδυση ισχυρού ομίλου που συμμετέχει σε αυτά, επιτείνοντας το σκεπτικισμό της κοινοπραξίας του Shah Deniz II. Το «καμπανάκι» είχε χτυπήσει απο νωρίς. Στο τέλος του προηγούμενου έτους, ο Αζέρος υπουργός Εξωτερικών Ελμαρ Μαμαντιάροφ σε συνέντευξή του στην WSJ είχε εκφράσει τον προβληματισμό του για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
Λάμπρος Καλαρρύτης στον “Ελεύθερο Τύπο”
http://www.antinews.gr/2012/03/04/150245/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου