Η ΕΕ, αποτελεί βάσει νόμου, μια λέσχη δημοκρατιών. Τι μπορεί όμως να κάνει, προκειμένου να αποτρέψει μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση χώρας μέλους, από το να μετατρέψει την δημοκρατία της σε δικτατορία;
Την εβδομάδα που μας πέρασε, η Επιτροπή της Βενετίας, το συμβουλευτικό όργανο της ΕΕ επί συνταγματικών θεμάτων, εξέδωσε μια αυστηρή αναφορά σε σχέση με πρόσφατους νόμους που υπερψήφισε στην Ουγγαρία το κυβερνών κόμμα Fidesz, και οι οποίοι χαρακτηρίζονται στην αναφορά ως αντιδημοκρατικοί.
Ήδη, η ευρωπαϊκή Κομισιόν ξεκίνησε συζητήσεις με την Βουδαπέστη, τόσο για το συγκεκριμένο ζήτημα όσο και για άλλες πιθανές ουγγρικές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Τον προηγούμενο μήνα μάλιστα, το ευρωκοινοβούλιο συζήτησε την διαδικασία που απαιτείται, για να εκδιωχθεί η Ουγγαρία από την ΕΕ.
Όλα δείχνουν ότι η κατάσταση οδηγείται τελικά σε αμοιβαίο συμβιβασμό. Καμιά από τις δυο πλευρές δεν θέλει την κλιμάκωση. Όμως οι δυνάμεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων είναι περιορισμένες, όσον αφορά στην άσχημη μεταστροφή των δημοσίων πραγμάτων της Βουδαπέστης.
Όλα έγιναν ξαφνικά, από το 2010 και μετά. Τον Απρίλιο του 2010, το κόμμα Fidesz, σε συνεργασία με ένα ακόμη, κέρδισαν την πλειοψηφία στην ουγγρική βουλή, μετά από 8 χρόνια σκανδαλώδους και αποτυχημένης διακυβέρνησης των σοσιαλιστών. Ο νέος πρωθυπουργός Viktor Orban υποσχέθηκε αλλαγές.
Στους 20 μήνες που μεσολάβησαν, η κυβέρνησή του άλλαξε τα πάντα στη δημόσια διοίκηση της χώρας. Μεταξύ του Μαΐου του 2010, και του Δεκεμβρίου του 2011, ψηφίστηκαν 363 νέοι νόμοι, ένας για κάθε δυο εργάσιμες ημέρες!
Έγιναν μεταρρυθμίσεις στα πάντα. Υπήρξε ακόμη και νέο Σύνταγμα.
Καθιερώθηκε νέος εκλογικός νόμος που ευνοεί το κόμμα Fidesz, και μειώθηκε ο αριθμός των βουλευτών. Υπήρξε νέα φορολογική νομοθεσία, καθώς και νέα νομοθεσία για την δημόσια υγεία, την εκκλησία, τα πανεπιστήμια, ακόμη και την βιομηχανία καπνού, και την κρατική όπερα. Όλη αυτή η νέα νομοθεσία επικέντρωσε την πολιτική ισχύ στα χέρια του πρωθυπουργού, ο οποίος και διόρισε δικά του άτομα σε θέσεις κλειδιά.
Στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η Ουγγαρία, έλεγαν, ότι διαθέτει «κομμουνισμό γκουλάς», εξαιτίας των πειραματισμών του τότε ηγέτη της Janos Kadar με την οικονομία της ελεύθερης αγοράς, και τη σταδιακή χαλάρωση της αυταρχικής διακυβέρνησης.
Σήμερα βλέπουμε μια «δημοκρατία γκουλάς», στην οποία η κοινοβουλευτική δημοκρατία πασπαλίζεται με έναν ισχυρό κεντρικό έλεγχο, και μια μονοκομματική διακυβέρνηση.
Όλα αυτά δεν θα είχαν κάποια ιδιαίτερη σημασία στην υπό κρίση ευρισκόμενη Ευρώπη, αν παράλληλα δεν αποτύγχανε και το οικονομικό πρόγραμμα του Orban.
Η επιβολή υψηλότατων φόρων στις τράπεζες, και αβάσταχτων χαρατσιών σε πολυεθνικές, δεν έκαναν τίποτα όσον αφορά στην επιστροφή των ξένων επενδυτών, ή στην εμπιστοσύνη για την οικονομική σταθερότητα της χώρας.
Για αυτό και οι πραγματικές πιέσεις στο κόμμα Fidesz, προκειμένου να αναθεωρήσει την νομοθετική του υπερδραστηριότητα, οφείλονται σε οικονομικούς λόγους.
Την περασμένη εβδομάδα, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν να ακυρώσουν €495 εκατ. σε βοήθεια προς την Βουδαπέστη, επειδή τα μέτρα που πήρε για την μείωση του ελλείμματος της δεν είναι αρκετά μόνιμα.
Παράλληλα αναβλήθηκαν οι συζητήσεις με το ΔΝΤ σχετικά με ένα νέο δάνειο, μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες της Κομισιόν για την ακαταλληλότητα των νέων ουγγρικών νόμων.
Οι αγορές δείχνουν να πιστεύουν πως τελικά θα ολοκληρωθεί το δάνειο του ΔΝΤ, και μάλλον έχουν δίκιο. Το Fidesz γνωρίζει πολύ καλά πως χρειάζεται τα χρήματα του ΔΝΤ, περισσότερο από όσο χρειάζεται τους νέους νόμους. Εξάλλου, δεν συμφέρει στην ΕΕ να καταστραφεί οικονομικά ακόμη μια χώρα. Έτσι, το φιορίνι ενισχύθηκε, και τα ουγγρικά σπρεντς ηρέμησαν κάπως.
Εν τω μεταξύ, όπως φαίνεται, οι μεταρρυθμίσεις του Orban θα παραμείνουν ως έχουν. Η κόντρα του με τα όργανα της ΕΕ, μπορεί και να τον βοήθησε πολιτικά.
Την 15η Μαρτίου, η Ουγγαρία γιόρτασε την μεγαλύτερή της εθνική γιορτή. Απευθυνόμενος σε 100.000 υποστηρικτές του, ο Ούγγρος πρωθυπουργός καταφέρθηκε εναντίον των εχθρών της χώρας: της ΕΕ, του ΔΝΤ, των κερδοσκόπων των αγορών, και του διεθνούς τύπου. «Δεν θα γίνουμε αποικία» βροντοφώναξε, και το πλήθος από κάτω παραληρούσε.
Αυτή είναι η πραγματική τραγωδία της Ουγγαρίας. Η οικονομική κρίση της οδήγησε σε πολιτικό σωβινισμό, και σε πολιτικές αντεκδίκησης. Οι οπαδοί του πρωθυπουργού χαρακτηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις του ως μια αναγκαία (πλην όμως καθυστερημένη) εξισορρόπηση μετά τον κομμουνισμό. Οι σοσιαλιστές, λένε, που κληρονόμησαν τους δεσμούς της εποχής του Kadar, έφεραν την διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα στη κυβέρνηση. Το μόνο που μπορεί να σώσει την κατάσταση είναι το γενικό «σφίξιμο» που πραγματοποιεί σήμερα το κυβερνών κόμμα.
Όμως και το Fidesz έχει δεσμούς με κάποιους ολιγάρχες, με αποτέλεσμα την πρόκληση ανησυχίας. Κάποιες πολιτικές δραστηριότητες του κόμματος, δεν δείχνουν να έχουν ως κίνητρο την αναδιοργάνωση, αλλά την εκδίκηση.
Ένας πρόσφατος νόμος, που πέρασε τον Δεκέμβριο, χαρακτηρίζει το ουγγρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ως το διάδοχο σχήμα του Εργατικού Κόμματος του Kadar. Παράλληλα, αναστέλλει τους περιορισμούς για τη χρονική περίοδο παραγραφής, για εγκλήματα της κομμουνιστικής εποχής. Δεν έχουν απαγγελθεί μέχρι στιγμής κατηγορίες με βάση τον νέο νόμο, και πολλοί τον θεωρούν ως συμβολικό, που έχει σκοπό να στηλιτεύσει κάποιους , και όχι την ποινική δίωξή τους. Αρκεί να μην μπει σε πειρασμό ο Orban…
Πάντως, ελάχιστοι είναι οι αντίπαλοι του Orban, που αναφέρουν την λέξη δικτατορία, για να χαρακτηρίσουν την κυβέρνησή του. Οι Ούγγροι έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στην δημοκρατία τους, διαψεύδοντας κατά κάποιο τρόπο τους ισχυρισμούς του Orban ότι δεν υπήρχε κυβέρνηση πριν το 2010, και πως χρειάζεται η εκ βάθρων αλλαγή που το κόμμα του πραγματοποιεί.
Ο Orban είναι Μακιαβελικός κατά κάποιο τρόπο, χωρίς όμως μεγαλεπήβολα σχέδια για την χώρα του, εκτός από του να παραμείνει αυτός στο τιμόνι της. Έχει μάλιστα μια διπλή προσωπικότητα: Από τη μια μεριά χαμογελάει στις Βρυξέλλες, και από την άλλη δείχνει (στο εσωτερικό) τα δόντια του στην ΕΕ. Όλα αυτά δείχνουν ότι πρόκειται περί πραγματιστή, και όχι περί ιδεολόγου. Σήμερα εκφράζει λαϊκισμό, και θυμό απέναντι στην ΕΕ. Τι θα κάνει όμως σε δυο χρόνια από σήμερα;
Πρόκειται όμως για έναν ελαστικό πολιτικό. Είναι ικανός να αλλάξει άρδην, όποτε χρειαστεί.
Απόδοση: S.A.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου