Σε καθοριστικής σημασίας ζήτημα για τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις αναδεικνύεται η ανταλλαγή ομολόγων (PSI), καθώς από την έκβασή της θα εξαρτηθεί τόσο ο βιος της κυβέρνησης Παπαδήμου αλλά και εν συνόλω η συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου, ήτοι και η νέα δανειακή σύμβαση με την Τρόικα.
Παρά την αισιοδοξία που εκφράζει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος, οι διαπραγματεύσεις με το IIF βρίσκονται επί ξυρού ακμής. Ο λόγος είναι ότι οι όροι που θέτουν οι τραπεζίτες δεν μπορούν να γίνουν εύκολα αποδεκτοί από την ελληνική κυβέρνηση διότι εξασφαλίζουν τους ίδιους αλλά εγκυμονούν κινδύνους για τη χώρα.Κατ’ αρχάς ζητούν τα νέα ομόλογα να υπάγονται στο αγγλικό Δίκαιο και όχι στο ελληνικό, οπότε σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής του χρέους θα έχουν αυξημένα δικαιώματα τα οποία φθάνουν μέχρι και τη διεκδίκηση δημόσιας περιουσίας.
Οι τραπεζίτες ζητούν τα νέα ομόλογα να έχουν την ίδια προνομιακή νομική μεταχείριση (preferential status) με το δάνειο που παρέχει η Τρόικα προς της Ελλάδα, άρα σε περίπτωση αδυναμίας εξυπηρέτησης ολόκληρου του χρέους να έχουν προτεραιότητα στην εξόφληση, ρύθμιση που πάλι οδηγεί σε εκτός ελληνικού Δικαίου έλεγχο. Συζήτηση γινόταν επίσης για το αν τα 30 δισ. ευρώ του δανείου που θα δοθούν απο τον EFSF θα χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για τα νέα ομόλογα, όπως ζητά ο IIF, ή αν, όπως θέλει η ελληνική κυβέρνηση, θα διατεθούν για αγορά χρέους.
Ένας άλλος όρος που αποτελεί αγκάθι είναι το υψηλό επιτόκιο που ζητούν οι τραπεζίτες, το οποίο φθάνει έως και 8%, καθώς επίσης και η απαίτηση να υπάρχει ρήτρα που θα συνδέει την απόδοση των ομολόγων με το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Όσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση του ΑΕΠ τόσο θα αυξάνεται το επιτόκιο. Ρήτρα αφαίμαξης δηλαδή της οποίας ελληνικής ανάπτυξης.
Το κίνητρο για τη συμμετοχή των ιδιωτών στην ανταλλαγή ομολόγων είναι ότι το κούρεμα θα είναι της τάξης του 50% διότι σε διαφορετική περίπτωση αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο μεγαλύτερης αναδιάρθρωσης, έως και 80% -85%, καθώς το σημαντικότερο ποσοστό του χρέους υπάγεται στο ελληνικό Δίκαιο και θεωρητικά η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει μονομερώς σε μια τέτοια κίνηση. Η επιδίωξη της ελληνικής πλευράς να συμμετάσχουν οι τραπεζίτες στο κούρεμα χωρίς όμως η ρύθμιση να φύγει από το ελληνικό Δίκαιο δεν γίνεται αποδεκτή από αυτούς διότι θεωρούν ότι δεν διασφαλίζονται. Πολύ περισσότερο καθώς πυκνώνουν οι εκτιμήσεις ότι, ακόμα και αν εφαρμοστεί η συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου, σύντομα η Ελλάδα θα χρειαστεί και δεύτερη αναδιάρθρωση και μάλιστα εντός του 2012. Προκειμένου να αυξηθεί το κίνητρο για συμμετοχή τους έχει προταθεί από το 50% της αξίας που θα μείνει στους κατόχους των παλαιών ομολόγων το 35% να δοθεί σε νέα ομόλογα και το 15% σε μετρητά.
Η Ελλάδα όμως δεν μπορεί να αποδεχθεί υπαγωγή των ομολόγων στο αγγλικό Δίκαιο αν δεν έχει διασφαλίσει ότι το χρέος της όντως θα καταστεί βιώσιμο, ειδάλλως σε περίπτωση χρεοκοπίας θα βρεθεί ενώπιον επαχθών απαιτήσεων. Επ’ αυτού υπάρχει μια κρίσιμη «λεπτομέρεια» η οποία δικαιολογεί απολύτως τις ελληνικές επιφυλάξεις. Στην έκθεση του ΔΝΤ σημειώνεται ότι προϋπόθεση για να επιτευχθεί ο στόχος για μείωση του χρέους στον 120% το 2020 είναι αφενός να υπάρξει συμμετοχή 100% των ιδιωτών πιστωτών στο PSI, αφετέρου το επιτόκιο να μην ξεπερνά το 4%. Το επιτόκιο που ζητούν οι τραπεζίτες όμως είναι σχεδόν διπλάσιο, ενώ η συμμετοχή των ιδιωτών κατά 100% είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα επιτευχθεί.
Ορισμένοι εγείρουν ερωτηματικά για τη συγκεκριμένη συμφωνία επειδή, εν αντιθέσει με την προηγούμενη, της 21ης Ιουλίου, για κούρεμα 21%, την οποία είχαν διαπραγματευτεί επιτυχώς η BNP Paribas, η HSBC και η Deutsche Bank (ο απερχόμενος διευθύνων σύμβουλός της και επικεφαλής του IIF Γιόζεφ Ακερμαν) εξασφαλίζοντας μεγάλο βαθμό συμμετοχής λόγω και του σχετικά χαμηλού κουρέματος, περίπου 83%, το PSI+ και το κούρεμα 50% ανέλαβαν η Lazard και η Cleary Gottlieb Steen and Hamilton. Ηδη από τις αρχές του 2010 και πριν μπούμε στο Μνημόνιο ήταν γνωστό ότι η Lazard είχε αναλάβει μυστικά την προεργασία για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, είχε γίνει μάλιστα και συζήτηση στη ελληνική Βουλή, ενώ o Lee C. Buchheit της Cleary Gottlieb Steen and Hamilton αρθρογραφούσε απο τον Μάιο της ίδιας χρονιάς για το «Πώς να γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους».
Πώς επηρεάζεται η κυβέρνηση Παπαδήμου
Από την έκβαση της ανταλλαγής ομολόγων θα εξαρτηθούν και οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις. Παρότι είναι προφανές ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν μπορεί να συνεχίσει επί μακρόν, καθώς η απουσία προγραμματικής σύγκλισης μεταξύ των κομμάτων που την απαρτίζουν, αλλά και η εσωκομματική σύγκρουση στο ΠΑΣΟΚ η οποία εκδηλώνεται με κόντρες μεταξύ υπουργών, καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία της, κανείς δεν αναλαμβάνει το κόστος να προκαλέσει την πτώση της όσο συνεχίζεται η διαπραγμάτευση για τη μείωση του χρέους. Άρα το χρονοδιάγραμμα των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων, δηλαδή ο χρόνος των εκλογών, ακόμα και οι εσωκομματικές διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ για τη διαδοχή, είναι συνάρτηση των συνομιλιών για το κούρεμα του χρέους. Αν οι διαπραγματεύσεις οδηγηθούν σε αδιέξοδο και υπάρξει default, τότε βέβαια δεν θα συντρέχει και λόγος συνέχισης της θητείας της κυβέρνησης Παπαδήμου, διότι αποστολή της είναι να οδηγήσει σε επιτυχή ολοκλήρωση και εφαρμογή του και όχι σε επίσημη χρεοκοπία. Και βέβαια αν δεν υπάρξει επιτυχές PSI δεν υπάρχει και συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου.
Του Λάμπρου Καλαρρύτη στον “Τύπο της Κυριακής”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου