Camp Bondsteel:

Camp Bondsteel: Η υπέρ-βάση των ΗΠΑ στα Βαλκάνια

Ένα πολύ γνωστό παράδειγµα (της ανάπτυξης ενός νέου, κερδοφόρου κλάδου του στρατιωτικο-βιοµηχανικού συµπλέγµατος) αποτελεί το υπερπολυτελές στρατόπεδο Camp Bondsteel, στα Βαλκάνια. Αµέσως µετά το τέλος των αεροπορικών βοµβαρδισµών στη Γιουγκοσλαβία, τον Ιούνιο του 1999, οι ΗΠΑ απαλλοτρίωσαν µε ταχείες διαδικασίες 400 εκτάρια εδάφους στο Ουρόσεβατς, στο Νοτιοανατολικό Κόσοβο, κοντά στα σύνορα µε τη FYROM. Ύστερα, σε χρόνο ρεκόρ, από τον Ιούλιο ως τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, προχώρησαν στην κατασκευή της βάσης Camp Bondsteel. Οι ΗΠΑ κατασκεύασαν επίσης το Camp Monteith, µια µικρότερη αλλά εξ ίσου πολυτελή βάση.

Το Camp Bondsteel ονοµάστηκε έτσι προς τιµήν του λοχία James L. Bondsteel, παρασηµοφορηµένου µε το Medal of Honor στο Βιετνάµ. Το Camp Monteith, πάλι, τιµά τον υπολοχαγό Jimmy W. Monteith Jr., επίσης παρασηµοφορηµένο µε το Medal of Honor για τη δράση του στη Γαλλία κατά τον 2ο Παγκόσµιο Πόλεµο.

Για την κατασκευή του Camp Bondsteel, της µεγαλύτερης και πολυτελέστερης βάσης που φτιάχτηκε µετά τα χρόνια του Βιετνάµ, δαπανήθηκαν 36,6 εκατοµµύρια δολάρια, ενώ η ετήσια λειτουργία του κοστίζει κάπου 180. Στον αµερικάνικο στρατό, κάποιοι χιουµορίστες υποστηρίζουν ότι είναι δύο, µόνο τα ανθρώπινα κατασκευάσµατα που διακρίνονται από το Διάστηµα: το Σινικό Τείχος και το Camp Bondsteel.

Η Kellogg Brown & Root, που κατασκεύασε το Camp Bondsteel για λογαριασµό του στρατού, εξακολουθεί να ασχολείται ουσιαστικά µε τα πάντα, στη βάση, εκτός από τα καθαρά στρατιωτικά θέµατα. Χάρη σε ένα από τα ακριβότερα συµβόλαια που υπέγραψε ποτέ το Πεντάγωνο, η Brown & Root – αυτή ήταν η επωνυµία της, στην αρχή – διαχειρίζεται τις κατοικίες των στρατιωτικών, µαγειρεύει τα γεύµατα, κάνει καθαριότητα, αναλαµβάνει όλες τις απαραίτητες προµήθειες και ασχολείται ακόµη και µε την ύδρευση και την αποχέτευση. Η εταιρεία αυτή, που απασχολεί κάπου χίλιους Αµερικανούς πρώην στρατιωτικούς και άλλους 7.000 Αλβανούς εργαζόµενους, ανεφοδιάζει καθηµερινά το στρατόπεδο µε πάνω από 2 εκατοµµύρια λίτρα νερό, παρέχει ηλεκτρική ενέργεια αρκετή για µια πόλη 25.000 κατοίκων, βάζει 1.200 µπουγάδες και σερβίρει 18.000 γεύµατα κάθε µέρα.

Σύµφωνα µε µια έκθεση που δηµοσίευσε το 2000 το General Accounting Office, η υπηρεσία του Κογκρέσου που ασχολείται µε τον έλεγχο του προϋπολογισµού, για τις βάσεις Bondsteel και Monteith η Brown & Root προϋπολόγισε 5,2 εκατοµµύρια δολάρια για έπιπλα που ο στρατός δεν ήξερε καν πού να αποθηκεύσει, και το προσωπικό, στις ίδιες τις βάσεις, ήταν τόσο πολύ που τα γραφεία καθαρίζονταν τέσσερις φορές την ηµέρα, ενώ τα αποχωρητήρια τρεις. Οι στρατιώτες που υπηρετούν στο Camp Bondsteel υποστηρίζουν ότι από τις φόρµες αγγαρείας τους λείπει µόνο µια ετικέτα που να λέει: «µε τη χορηγία της Brown & Root».

Η εταιρεία αυτή παρέχει ανάλογες υπηρεσίες σε πολλές άλλες αµερικανικές βάσεις, ανάµεσα στις οποίες αυτές στο Κουβέιτ και στην Τουρκία, καθώς και στη νέα εγκατάσταση στο Khanabad του Ουζµπεκιστάν.

Η Brown & Root, γνωστή εδώ και καιρό στο Τέξας για τις πολιτικές της σχέσεις, εξαγοράστηκε το 1962 από την πετρελαϊκή και κατασκευαστική Halliburton. Ο Dick Cheney ήταν υπουργός Άµυνας όταν η Brown & Root άρχισε να παρέχει υπηρεσίες «λογιστικής» στο στρατό. Σύµφωνα µε µια δηµοσιογραφική έρευνα του Robert Bryce, που δηµοσιεύτηκε στην «Austin Chronicle», ο Cheney είναι ο πατέρας της ιδιωτικοποίησης του τοµέα της «λογιστικής» των ενόπλων δυνάµεων. Στόχος του δεν ήταν τόσο η βελτίωση της αποδοτικότητας, όσο να ευνοήσει τον ιδιωτικό τοµέα. (...)

Υπό τη διοίκηση του Cheney, η Halliburton πέρασε από την 74η στην 18η θέση στην κατάταξη των κύριων εργολάβων του Πενταγώνου. Αλλά και ο αριθµός των θυγατρικών της µε έδρες σε φορολογικούς παραδείσους αυξήθηκε, από 9 σε 44. Χάρη σε αυτά, η Halliburton – που το 1998 πλήρωνε 302 εκατοµµύρια δολάρια φόρους – το 1999 είχε επιστροφή φόρων 85 εκατοµµύρια.

Μετά τον δεύτερο πόλεµο στο Ιράκ, µε τον Cheney στην αντιπροεδρία των ΗΠΑ, το Σώµα του Μηχανικού ανέθεσε στην Halliburton ένα συµβόλαιο, χωρίς διαγωνισµό, για το σβήσιµο των πυρκαγιών στις πετρελαιοπηγές του Ιράκ. Το συµβόλαιο ήταν «ανοικτό», χωρίς όριο δαπανών και µε ακαθόριστη διάρκεια και ήταν µε «αποζηµίωση δαπανών και κέρδη», δηλαδή εγγυόταν στην εταιρεία την κάλυψη των δαπανών της, καθώς και ένα ελάχιστο κέρδος. Τα συµβόλαια αυτά είναι χαρακτηριστικά του τρόπου λειτουργίας της Brown & Root και αξίζουν δεκάδες εκατοµµυρίων δολάρια. (...).

Το Camp Bondsteel (Κόσοβο) που κατασκεύασε η Brown & Root, είναι ένα φρικιαστικό µέρος. Έχει γύρω του ένα ανάχωµα ύψους δυόµισι µέτρων και 9 παρατηρητήρια που παρέχουν στους σκοπευτές ελεύθερο πεδίο πυρός στη γύρω περιοχή, όπου το δάσος έχει ξυριστεί τελείως.

Έχοντας πάνω της µια µάζα κεραιών για επικοινωνίες, παραβολικούς δίσκους για δορυφορικές επικοινωνίες και επιθετικά ελικόπτερα σε συνεχή υπέρπτηση, η βάση έχει περίµετρο κάπου 10 χλµ και µοιάζει λίγο υπερβολική σε όγκο και έκταση για να έχει ως µόνο σκοπό την επιτέλεση ειρηνευτικών αποστολών στη νότια Σερβία, µια αποστολή που – όπως είχε διαβεβαιώσει ο πρόεδρος Clinton – δεν θα είχε διαρκέσει πάνω από έξι µήνες και που ο πρόεδρος Bush, στην προεκλογική του εκστρατεία, είχε πει ότι θα ανακαλούσε.

Είναι πολύ πιθανότερο η βάση Camp Bondsteel να έχει έναν συγκεκριµένο ρόλο σε µια µεγαλειώδη στρατηγική που αποσκοπεί στο να εξασφαλίζει στις ΗΠΑ τις προµήθειες πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή και την κεντρική Ασία και στο να ελέγχει το πετρέλαιο που προορίζεται για άλλες χώρες. Πραγµατικά, το Camp Bondsteel βρίσκεται ακριβώς πάνω στη διαδροµή του µελλοντικού διαβαλκανικού πετρελαιαγωγού που επονοµάζεται Ambo Oil. Αυτό το σχέδιο ύψους 1,3 δισ. δολαρίων, αν υλοποιηθεί, θα χρησιµεύει στο να αντλεί το πετρέλαιο από τη λεκάνη της Κασπίας που, µεταφερόµενο µε πετρελαιοφόρα στη Μαύρη Θάλασσα από ειδική εγκατάσταση στη Γεωργία έως το βουλγαρικό λιµάνι του Μπουργκάς, θα διαρρέει ύστερα έναν πετρελαιαγωγό ως το αλβανικό λιµάνι της Αυλώνας, στην Αδριατική, περνώντας από τη FYROM.

Από εκεί, τα σουπερτάνκερ θα µεταφέρουν το πετρέλαιο σε όλη την Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αποφεύγοντας έτσι τα πολυσύχναστα Στενά του Βοσπόρου – που σήµερα είναι η µόνη διέξοδος πλοίων από τη Μαύρη Θάλασσα – όπου τα πετρελαιοφόρα δεν µπορούν να υπερβαίνουν την χωρητικότητα των 150.000 τόνων. Η αρχική µελέτη σκοπιµότητας του πετρελαιαγωγού Ambo έγινε το 1995 από την Brown & Root, που την επικαιροποίησε το1999. Το Camp Bondsteel φαίνεται να είναι µια βάση από αυτές που ο James K. Galbraith χαρακτήρισε «στρατο-πετρελαϊκό σύµπλεγµα», του οποίου ο Cheney είναι, αναµφίβολα, ένας από τους πρωτεργάτες.